https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 19.03.2024 12:36:35 Jurnalist Jurnalist Haber Detay - Jurnalist Haber Sitesi

KILIÇTAROĞLU’NUN KERİM DEVLETİ





CHP Kurultayına giderken Genel Başkan Kemal Kılıçtaroğlu, partisinin yeni hedefinin “Kerim Devlet”, Kemal Tahir’in ifadesiyle “Devlet Ana” olduğunu açıkladı ve CHP’nin altı Ok’undan biri olan Devletçiliğin yeniden tanımlanması gerektiğini söyledi.

Bu sözler, 1960 sonlarında aydınlar arasında çokça tartışılan fakat artık nerdeyse unutulmuş olan Kemal Tahir’in Devlet Ana romanındaki tezini hatırlamamıza neden oldu. Tartışmanın ucu Karl Marks’ın 1850’lerde değindiği, fakat daha sonra üzerinde durmadığı  “Asya Tipi Üretim Tarzı”na kadar uzanıyor.

Marks’tan sonra iyice biçimlenen klasik anlayışa göre toplumlar ilkel, köleci, feodal, kapitalist toplum aşamalarından geçmiştir ve kaçınılmaz olarak Sosyalist topluma ulaşılacaktır. Asya Tipi Üretim Tarzı, Çin, Mezopotamya ve Osmanlı İmparatorluğunda uygulanan ve onu Japonya ve Avrupa feodalizminden ayıran bir üretim biçimidir.

İleri sürüldüğüne göre, Japonya ve Avrupafeodalizminde özel mülkiyet esas olduğu halde, Asya Tipi Üretim Tarzı’nda mülkiyet devlete aittir. Devlet, köylerde yaratılan artı ürüne el koyarak bunun bir kısmını kamu işlerine ve hizmetine harcamıştır. (Vikipedi)

Osmanlı ile Avrupa arasındaki bu mülkiyet farkının nedeni şudur: Mezopotamya, Çin gibi coğrafyalarda bireysel üretim yapmak zordur. Büyük akarsuların havzalarında sulu tarım yapabilmek için bireysel çaba yetmez. Bunun yerine nüfusun seferber edilmesi gerekir. Bunu da ancak devlet sağlayabilir.

ASYA TİPİ ÜRETİM TARZI VE DEVLET ANA

Bu tezigeliştirenlerin başında Prof. Sencer Divitçioğlu (1927-2014) geliyor. Kitapları arasında yer alan “Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu” bu konuyu ele alıyor. Marksist romancımız Kemal Tahir de onun önerisi üzerine 1967’de yayımlanan ve ertesi yıl TDK roman ödülüne değer görülen Devlet Ana romanında, konuya Osmanlı Devleti özelinde yer veriyor. Romana göre kuruluş döneminde Osmanlı Devleti her milliyete eşit davranıyor, halkı koruyor ve onlara iyilik yapıyor.Yani evlatları için didinip duran bir ana gibi davranıyor.

Kemal Tahir çok okunan ve sevilen bir romancı olduğu halde, devleti kutsallaştırdığı için bu teze dönemin solcularından çok, devlete her zaman kutsallık atfeden Osmanlıcılar ve milliyetçiler itibar ettiler. Solcular için ise o dönemi Yunus Emre şu dizeleriyle daha gerçekçi anlatıyordu: “Geçti beyler mürveti/ binmişler birer atı/ Yediği yoksul eti/ İçtiği kan olmuştur.”

Şüphesiz ki, Osmanlı Devleti, henüz sınıflaşmanın keskinleşmediği bir aşirettendoğmuştur. Dönemin bütün devletleri gibi zalimdir, kan emicidir. Onun Avrupa feodalizminden farkı, Avrupa’da yerel senyörler güçlüyken Osmanlı, merkezî bir feodalitedir. Anadolu’da beylikler dönemi sona erdikten sonra Osmanlı bu merkeziyetçilik giderek koyulaşmıştır. Eski devrin kalıntıları olarak Avrupa’da feodal beylerin şatoları her yerde görünürken, Osmanlılarda Beylikler dönemi sonrasında böyle eserler görülmez.Avrupa’da yaygın yerel yönetimler, bu yerel iktidarlar temeli üzerine kurulmuştur. Türkiye’de ise Rıdvan Akın’ın TBMM Devleti (1920-1923) adlı kitabında (İletişim Yayınları, 2001) yetkinlikle irdelediği gibi yerel yönetim anlayışı Sovyet Devrimi’nin de etkisiyle Kurtuluş Savaşı meclisinde planlanmış ve 1921 Anayasası’na da yazılmışken, Tek Parti döneminde bundan vazgeçilmiş, bölünme korkusuyla merkezin gücünü artırma yoluna gidilmiştir.

DEVLETÇİLİK İLKESİNİ GÖZDEN GEÇİRMEK

Kılıçtaroğlu’nun, CHP’nin altı okundan biri olan Devletçiliği yeniden yorumlama ve ona “sosyal devlet” biçimi kazandırma niyeti yerindedir. Çünkü Türkiye’de devletçilik, halkı korumanın ve onu kucaklamanın değil, devlet eliyle bir sınıfın zengin edilmesinin adıdır. CHP, şu kadar zamandan beri, bu izlenimi silememiştir. CHP Genel başkanı ve kadrolarının bir kısmı bunun farkındadır.

Konu artık “Asya ÜretimTarzı”nın temellendiği, büyük sulama alanlarının küçük mülkiyetle sulanamadığı ve devletin bundan doğduğu tartışması üzerinden yürütülemez. “Ceberrut devlet”ten “sosyal devlet”e dönülmesi, bugünün de temel ihtiyaçlarındandır. Devleti kutsallaştırarak, devletçilikten burjuvazi için güç toplayanlar, devletten geçinenler ve devletçilik yoluyla yüklerini tutanların devri sona ermelidir.

Marksist tanıma göre devlet, “hâkim sınıfların halk üzerindeki baskı aracı”dır. Bu tanım, bugün de geçerlidir. “Ceberrut Devlet”le “Kerim Devlet” arasındakifark, bu baskının derecesi kadardır. “Ağalık vermekle olur” atasözünün de özlü biçimde anlattığı gibi “veren” ağaların ağalığı ortadan kalkmaz. Hatta ağanın iktidar süresini uzatır. “Sosyal devlet”, bu ağalara benzer.

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 24.07.2020 00:00:00 / Okunma = 21869

Yazarın Diğer Yazıları

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (146)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (499)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (524)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (724)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (704)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (895)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (1001)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (1067)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (1121)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (1239)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (1098)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (2178)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (2797)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (1714)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (2103)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (1948)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (2385)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (2428)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (2347)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (2990)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (3134)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (4979)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (4216)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (3386)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (3146)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (4543)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (5983)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (3946)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (4859)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (8862)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (5361)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (6441)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (5189)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (5104)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (5968)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (6833)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (7926)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (5667)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (9370)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (6200)
BM kimi koruyor? BM kimi koruyor? (6393)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (11507)
ATATÜRK VE ERMENİLER ATATÜRK VE ERMENİLER (9091)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (14861)
Afrika’ya Uyandırma Desteği Afrika’ya Uyandırma Desteği (11934)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (19388)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (18056)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (15180)
İktidarın çıkmaz yolu İktidarın çıkmaz yolu (13917)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (13964)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (14791)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (21834)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (32752)
Kahrolası İyimserler! Kahrolası İyimserler! (14032)
AB Sorunun Farkında AB Sorunun Farkında (11565)
Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. (23227)
Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? (13141)
En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! (19926)
Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? (17426)
AB’deki Yeni Oyun AB’deki Yeni Oyun (12270)
CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! (25971)
“Bu Adam İçin Değmezdi”!.. “Bu Adam İçin Değmezdi”!.. (17901)
Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın (17125)
Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? (15925)
BM’nin İşi Zor BM’nin İşi Zor (11432)
Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… (16209)
AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok (15293)
Araba devrilmeden yazdıklarım. Araba devrilmeden yazdıklarım. (22106)
Kınadığınla sınanmak! Kınadığınla sınanmak! (16457)
Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? (21765)
ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? (17137)
Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! (22788)
Türklerin Kardeş Kömeği Türklerin Kardeş Kömeği (16047)
AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? (15981)
Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? (19478)
Muharrem İnce’ye oy vermek… Muharrem İnce’ye oy vermek… (16769)
Kıbrıs Niye Önemli Kıbrıs Niye Önemli (14088)
Rumların “çözüm” modeli! Rumların “çözüm” modeli! (16490)
MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP (17743)
Bunlarla mı ortak olacağız? Bunlarla mı ortak olacağız? (17059)
Rumlar Umudu AB’de Rumlar Umudu AB’de (14247)
2023 Seçim Güvenliği Üzerine… 2023 Seçim Güvenliği Üzerine… (17930)
IRMAK YATAĞINI BULDU IRMAK YATAĞINI BULDU (13583)
Üç oda bir tabut Üç oda bir tabut (13702)
Rumların Büyük Hayalleri Rumların Büyük Hayalleri (15903)
Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi (20343)
Depremin Sordurduğu Sorular Depremin Sordurduğu Sorular (17500)
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI (15699)
20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ  BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER 20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER (18735)
Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! (20725)
10 bin lira öyle mi? 10 bin lira öyle mi? (14138)
Duyanlaraaa duymayanlaraaa Duyanlaraaa duymayanlaraaa (15210)
Aman ha mağduriyet yaratmayalım Aman ha mağduriyet yaratmayalım (14073)
Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur,  Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur, Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri (27501)
Öneriniz ne? Öneriniz ne? (12985)
Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… (20291)
Üçüncü kez aday olabilir mi? Üçüncü kez aday olabilir mi? (14287)
ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? (22198)
Askeri Vesayetin Sonu Ya da Haramın Zekatı!.. Askeri Vesayetin Sonu Ya da Haramın Zekatı!.. (25952)
Avrupa tümüyle ABD’ye teslim oldu Avrupa tümüyle ABD’ye teslim oldu (17308)