Hatay

Anadolu topraklarındaki ilk cami, Habib-i Neccar ın avlusundayım.

1400 yıl öncesini seyrediyorum.

Aslında pagan tapınağı.

Sonra kilise olmuş.

En son cami.

Habib-i Neccar…

“Sevgili marangoz” demek.

Yasin Suresi nde geçiyor.

O marangoz, aslında hıristiyan.

Antakya da hıristiyanlığa inanan ilk kişi.

İslamiyet in ikinci halifesi Hazreti Ömer in komutanlarından Ebu ubeyde bin Cerrah, tee 636 yılında Antakya yı fethediyor, bu camiyi inşa ediyor ve tek tanrılı dine inanan ilk kişinin adını veriyor.

Evet… Müslümanlar tarafından Anadolu da yaptırılan ilk caminin adı, bir hıristiyanın adını taşıyor.

★

Ezan, çan, hazan yanyana derler.

Halbuki sadece yan yana değil, içiçe.

Hatta pagan bile aynı çatı altında.

★

Dünyanın ilk kilisesi, Saint Pierre in önündeyim.

Antakya nın sırtını yasladığı dağın eteklerinde, 13 metre derinliğinde, dokuz metre genişliğinde, yedi metre yüksekliğinde bir mağara.

2000 yıl öncesini seyrediyorum.

Tavanda yuva yapmış yabani güvercinlerin telaşlı ve melodik kanat çırpışları eşliğinde, havariler, Romalılar, Abbasiler, Selçuklular, Memlükler, Yavuz Sultan Selim, Fransızlar, gözümün önünden film şeridi gibi geçiyor.

Bugün dünyada 2 milyar 200 milyon hıristiyan insan var, hıristiyan kelimesi bile bu mağaradan çıktı, ilk kez bu mağarada kullanıldı.

★

Ortodoks kilisesinin içindeyim.

Aslında, Rum Ortodoks Patrikhanesi.

Patrikhane denilince, akla hemen İstanbul daki Fener Rum Patrikhanesi geliyor ama, manevi sıralamaya bakıldığında Antakya patrikhanesi, Fener in önünde yeralıyor, Kudüs ten sonra ikinci merkez kabul ediliyor.

Rum Ortodoks denilince de, akla hemen Rumca konuşan yurttaşlar geliyor ama, burada ibadet dili Arapça… Gençler artık yeterince Arapça bilmediği için, pazar ayinlerinde bazı dualar Türkçe ediliyor.

Sağolsunlar kapıda karşılayıp, bilgi veriyorlar, sohbet ediyoruz…

Aklımda en çok kalan, candan güleryüz.

★

Ortodoks kilisesinden çıkıp, katolik kilisesine geçiyorum.

Avludaki bahçe, portakal ağaçlarıyla kaplı, portakallar süs lambası gibi dallarında duruyor.

Tablovari bir su kuyusunun yanında, dinlenmeniz için banklar var.

20 kişi kadarız, herkes susuyor, kuş cıvıltıları konuşuyor.

Kilise olduğunu bilmeseniz, butik otel zannedersiniz, öylesine huzurlu bir mekan.

Katolik kilisesi ama, eski Musevi mahallesinde bir bina.

Camiyle ve havrayla bitişik… Terasına çıktığınızda, çan la minare yi aynı karede fotoğraflamanız mümkün oluyor.

★

Havraya giriyorum.

Yüreği güzel insan, Harun amcayı dinliyorum.

“2500 yıldır buradayız” diyor.

“14 kişi kaldık” diyor.

Hani “insan evrende gövdesi kadar değil, yüreği kadar yer kaplar” demiş ya Yaşar Kemal… Harun Cemal tam olarak bu.

İstersen bir kişi kal.

Senin yüreğin yeter Harun Cemal.

Ve, onu dinlerken bir kez daha idrak ediyorum ki, Türkiye aslında mozaik değildir, ebru dur.

★

Ver elini Samandağ…

Hazreti Hızır Türbesi ndeyim.

Kutsal kaya da.

Hazreti Hızır la Hazreti Musa nın oturup sohbet ettiği yerdeyim.

Kuran ı Kerim de, Kehf Suresi nde anlatılıyor.

Etrafında dönerken, zaman ve mekandan kopuyorum.

Dışarı çıkıyorum, masmavi enginliklere bakarak, Akdeniz in o tertemiz havasını ciğerlerime çekiyorum, Hazreti Musa nın tam olarak bu durduğum noktada, masmavi enginliklere bakarak, Akdeniz in o tertemiz havasını ciğerlerine çekmiş olduğunu düşünüyorum, işte o an, kutsal kaya nın etrafından dönerken, zaman ve mekandan neden koptuğumu daha iyi anlıyorum.

Onca kavga, onca mücadele…

Oysa insan ömrü dediğin, kozmik bir toz zerresi kadar kısa süre.

★

Samandağ dan dönerken Defne den geçiyorum.

Armutlu mahallesinden…

Katledildikleri sokaklarda, Abdullah Cömert le Ahmet Atakan ı anıyorum. Burasının evladı Ali İsmail Korkmaz ı anıyorum.

Abdocan 22 yaşındaydı.

Bibergazı kapsülüyle suratından kasten vurarak öldürdüler.

Ahmet 22 yaşındaydı.

Bibergazı kapsülüyle suratından kasten vurarak öldürdüler.

Ali İsmail 19 yaşındaydı.

Sopalarla döve döve öldürdüler.

Ve, bugün hiç utanmadan, hiç suratları kızarmadan, Yunan polisinin Edirne sınırında mültecilere bibergazı sıktığını söyleyenlerin, “barbar Yunan” diyenlerin, kendi çocuklarımıza aynı yöntemle nasıl kıydığını, nasıl hunharca katlettiğini düşünüyorum.

Türkiye yi esir alan bu vahşi ikiyüzlülüğü düşünüyorum.

★

Hatay Arkeoloji Müzesi ndeyim.

19 bin yıl öncesini seyrediyorum.

19 bin yıl.

Dünyanın en büyük mozaik müzesi.

Dionysos keyifle şarap içiyor.

Afrodit alımlı alımlı salınıyor.

Eros okunu fırlatıyor.

Urartu burada.

Asur burada.

Hitit Kralı Suppiluliuma nın karşısında duruyorum, hayret edercesine açılmış patlak gözlerine bakıyorum.

Adam üç bin yıldır toprak altındaydı, sekiz yıl önce çıkarıldı.

“Türkiye nin halini görünce şaşkınlıktan gözleri böyle faltaşı gibi açılmıştır” diye tahmin ediyorum!

Büyük İskender in Sezar ın bu topraklarda dolaşmış olduğunu düşününce, bastığım zemini, adeta canlıymış gibi hissediyorum.

★

Meclis binasının önündeyim.

Hatay ın Türkiye ye katılma kararının alındığı tarihi bina.

Eskiden burada künefeci vardı.

“Meclis künefe” diye tabela vardı.

Bu duyarsızlığa nihayet son verildi, Akp hükümeti binayı kamulaştırdı, kültür merkezi olarak restore edilecek.

Hatay ın hoşgörü havası beni bile o kadar etkiledi ki… “Akp hükümetine yurttaş olarak teşekkür ederim” diye içimden geçiriyorum!

★

Hoşgörü…

Hatay la alakalı olarak ben bile bu kelimeyi sık sık kullanıyorum ama, aslında tamamen yanlış bir nitelemedir.

Çünkü “hoşgörü” kelimesi, sözlük itibariyle, “tahammül, görmezden gelme, göz yumma, tepki göstermeme, sabırla katlanma” anlamına geliyor.

Yani, hoşgörmek için, karşı tarafın hoş görülecek bir suçunun veya kusurunun olması lazım, sizin de buna sabırla tahammül etmeniz, göz yummanız lazım.

★

Hatay da yaşanan kesinlikle bu değil.

★

Hatay da hiç kimse, bir başkasını “öteki” olarak görmüyor.

Hatay da hiç kimse, bir başkasını “kusurlu” olarak görmüyor.

Hatay da hiç kimse, bir başkasının dinini, tahammül edilmesi gereken bir din olarak görmüyor.

Hatay da hiç kimse, bir başkasının mezhebini, göz yumulması gereken bir mezhep olarak görmüyor.

Hatay da hiç kimse, bir başkasının etnik kökenini, sabırla katlanılması gereken bir etnik köken olarak görmüyor.

★

Hatay da herkes, herkesi “insan” olarak görüyor.

★

Hatay da hiç kimsenin, tahammül edilecek, göz yumulacak, sabırla katlanılacak, hoş görülecek bir kusuru yok…

Hatay da herkes, herkesi olduğu gibi yaşıyor.

★

Dolayısıyla…

Hatay ı “hoşgörü şehri” olarak nitelendirmek, doğru değil.

★

İlla niteleme gerekiyorsa…

İnançlar, etnik kökenler farklı olabilir ama, ahlak bir tane.

Ahlak, tek.

İlla sıfat gerekiyorsa…

Hatay, ahlaklı bir şehir.

★

Antakya çarşısını geziyorum.

Samimiyetle söyleyebilirim ki, büyük şehirlerde artık neredeyse nostalji haline gelen, o özlediğimiz esnaf ahlakı, orada yaşıyor.

Kimse kimsenin müşterisine göz koymuyor, kimse kimseyi kolundan çekip dükkanına sürüklemiyor, kimse kimseyi kazıklamıyor.

Özellikle yemek fiyatları, sanırsın İstanbul un on yıl öncesine ait.

“Niye bu kadar ucuz” diye soruyorum…

“Yemeği lezzetli yapan fiyatı değildir, biz sizi burada paranızı almak için ağırlamıyoruz, güzel yemek yedirmek için ağırlıyoruz” diyorlar.

O anda kavrıyorum ki, felsefesiz yemek bile yapılmaz aslında.

Kimi baharatçı, kimi ipekçi, kimi gümüşçü, kimi fırıncı, kimi kasap, kim Türk, kim Ermeni, kim Musevi, kim alevi, kim sünni, belli değil.

Ama hepsi namuslu.

Ahlakları tek.

★

Her yerde Atatürk var.

İstisnasız her yerde.

Her dükkanda.

Sayısız otomobilde imzasını gördüm.

Farklı farklı partilerin belediyeleri var, hepsinde Atatürk var.

Hatay, kelimenin tam manasıyla Mustafa Kemal Atatürk ün kalesi.

Her dinin, her mezhebin, her etnik kökenin ortak paydası, Atatürk.

★

(Belki pek çoğunuz için şaşırtıcı olacak ama, ben Hatay da büyüdüm. İzmir Hatay da… İzmir de yüzbinlerce Hataylı var. Çünkü, Atatürk vizyonu, Hatay şehrimiz henüz Türkiye ye katılmadan önce, 1937 de, İzmir in en büyük semtlerinden birine Hatay adını verdi. Hatay da olan bitenlere, en az Hataylılar kadar duyarlı olmamız ondan.)

★

Ve hayır…

Amacım Hatay a dair turistik bir yazı kaleme almak değil.

★

Herkes sınırın öte tarafını yazıyor.

Kimse bu tarafını yazmıyor.

★

Salı günü İdlib i yazacağım demiştim.

Buyrun yazıyorum.

Suriye meselesinin çözümü, Suriye topraklarında değil, Hatay da!

★

Suriye meselesini çözmek için, Moskova ya yalvarıyorlar.

Washington a el açıyorlar.

Brüksel den medet umuyorlar.

★

Halbuki, Suriye meselesinin çözümü için oralara gitmeye gerek yok.

Çözüm Hatay da.

Hatay birlikteliğinde.

Hatay ahlakında.

Hatay ruhunda.

Çözüm burada.

★

Ezan, çan, hazan, pagan.

İnsan.

★

Büyük İskender den Sezar a, Abbasiler den Bizans a, Büyük Britanya dan Fransa ya… İnsanlık tarihi boyunca, Ortadoğu da savaşarak toprak kazanan görülmedi.

Savaşmadan toprak kazanmayı başaran ise “tek lider” var.

★

Mermi bile sıkmadan Hatay ı alan Mustafa Kemal dehasından nasibini almamışsın… Bari, Hatay dan ibret al.

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 10.03.2020 00:00:00 / Okunma = 10453

Yazarın Diğer Yazıları

Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. (146027)
Sokağa Çıkamaz Oldular (104906)
Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı (125390)
Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı (32339)
Yapılan Mücadele Yeterli mi? (108187)
Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! (148204)
Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. (464231)
Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri (64374)
Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri (108818)
Fotoğraf Krizinin Perde Arkası (109463)
AKP için yolun sonu görünüyor. (54476)
Türkiye olmadan asla! (131306)
Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. (65623)
Teğmenler ve tesadüfler!.. (540700)
“ABD Bizi Esir Aldı” (115899)
“Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” (86886)
Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! (587062)
Türk Birliği Dönemi Başlıyor (80940)
Galata’da Filistin Mitingi (106364)
Unutmadık! (196663)
Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı (57953)
Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? (164124)
AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” (110562)
FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (45313)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (88087)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (615557)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (53765)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (127914)
Türkiye’nin Öteki Yüzü (114464)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (342032)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (109154)
Sıra kimde? (111981)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (108923)
Coni niye Kıbrıs’ta? (115518)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (352288)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (68105)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (111908)
Niyet başka akıbet başka! (119885)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (112253)
Amigdala! (167687)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (93546)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi (218004)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (346081)
AB mi, Türkiye mi? (109950)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (127314)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (99087)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (109258)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (289277)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi (198904)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (489614)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (238018)
Avrupa Birliği Değişime Gebe (199246)
Rumlara Güven Duymak (145634)
Asıl Müdahale Bundan Sonra (121363)
Otur Oturduğun Yerde! (180520)
Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor (143533)
Kelaynaklar (168318)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (153168)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (160956)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (212993)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (184936)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (197261)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (333752)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (261230)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (134447)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (118310)
Türkçe Niye Yok ? (126790)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (109139)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… (129664)
Doğru mu, Yalan mı? (113378)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (860764)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (155582)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (124425)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (234929)
CUMHURBAŞKANI… (109696)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (131914)
Devlete Küsmek! (108286)
Seçimden Sonrası Tufan!.. (167646)
Soğuk Savaş Kızışıyor (104424)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (214754)
Küresel Güç Değişikliği Başladı (114724)
Nüfusun artmasından medet ummak! (129958)
Dost musunuz Düşman mı? (112660)
Sahte Politikaların Efendileri! (119997)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (153920)
“Agapite Tayyip”… (229112)
Özeleştiri Zamanı Geldi (137740)
Nüfusun artmasından medet ummak! (122679)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (125065)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği (117696)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (171949)
Son Tecavüz!.. (176195)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (127746)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (118362)
Filistin Nere, İsrail Nere! (109434)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (136452)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (125636)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu (131287)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (227326)
Beklentiler Boşa Çıktı (135322)