https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 5.07.2025 19:49:56 Jurnalist Jurnalist Haber Deyay - Jurnalist Haber Sitesi
>

KÂZIM KARABEKİR HAKLI ÇIKTI





17 Nisan 1940 günü TBMM’nde Köy Enstitüleri Yasası görüşülürken çok az mebus söz almıştır. Tek Parti döneminin Meclis hayatını bilmeyenler, enstitülere karşı olan mebusların o gün Meclise gelmediğini ileri sürüyorlar. Oysa o dönemde Meclis’e devamsızlık yaygındır. Bunun nedeni de Meclise gelen her tasarının zaten kanunlaştığını gören mebusların devam etmekte bir yarar görmemiş olmalarıdır.
 
Köy Enstitüleri Yasası görüşülürken söz alan birkaç kişiden biri Kâzım Karabekir’dir. Karabekir Enstitü yasasını benimsemektedir, yalnız küçük bir tereddüdü vardır. Bunu kürsüde yasa tasarısını tek tek okuyup sorulara yanıt veren Bakan Hasan Ali Yücel’den sorar.

Enstitüler yalnız köylerden öğrenci alacaktır. Bu çocuklar, köylerin arasında kurulan Enstitülerde beş yıl öğrenim gördükten sonra şehirlerle temas etmeden gene köylere gönderileceklerdir. Bu durum köy çocuklarında bir “zümre şuuru” uyandıracak olmasın!

Karabekir’in kaygısı budur. “Zümre şuuru” dediği o dönemde şiddetle yasak olan “sınıf bilinci”dir. Hasan Ali Yücel onun endişelerini gidermeye çalışır: CHP, bütün okullarda memleket evlatlarına aynı programı okutmaktadır, Bu program imtiyazsız sınıfsız kaynaşmış bir kitle olduğumuzu söyler. Dolayısıyla köy çocuklarının bir sınıf bilincine kavuşacaklarından endişe etmeye mahal yoktur!

1940 koşullarında köy enstitülerinde yeşeren solculuk gerçekten de orada uygulanan programlardan ve öğretmenlerin telkinlerinden kaynaklanmış değildir. Köye ve köylüye hizmet aşkıyla yetiştirilen bu gençlerin yurtsever birer Atatürkçü olduğunda şüphe yoktur. Şehir okullarında yetişenlerden farklı olarak bunlar, içinden geldikleri köy toplumunun ihmal edildiğini, şehirle köy arasında korkunç bir uçurum olduğunu görmüşlerdir. Bunu görmemek için de zaten gözlerinin kör olması gerekirdi.

Zaten hepsi görmüş de değildir. Enstitülerde cadı kazanının kaynatılması için birkaç kıvılcımın parlaması bile yeterliydi. 
Karabekir, Kurtuluş Savaşı yıllarında da, İsmet Paşa tarafından alındığı Mecliste de Türk ticaret burjuvazisinin sözcüsüdür. Burjuvazi kentin bir ürünüdür. Burjuva ideolojisi ve kültürü kentlerde yaygındır. Karabekir’in köy çocuklarının bu kültürle tanıştırılarak burjuvazinin çıkarlarına göre yetiştirilmelerini, emekçi sınıfların ideolojisinden yalıtılmalarını istediği aşikârdır. 

BEN NEDEN BÖYLEYİM?

Ben bir köy enstitünde değil, onun devamı olan bir öğretmen okulunda okudum. Enstitüler kapatıldıktan dört yıl sonra 1958’de o okula kaydoldum. Fakat okulumuzun kuruluşu ve biz köy çocuklarının yetişme koşulları aynıydı. Yani köyden alınıyor, köylerin arasında kurulmuş bu okulda altı yıl, şehirle temas etmeden öğrenim görüyor ve gene köylere gönderiliyorduk. Biz de enstitülerde olduğu gibi, kent okullarında uygulanan müfredata bağlıydık. Aramızdaki fark onların burjuva kültüründen etkilenmesine karşılık bizim o kültürle temas edemiyor olmamızdı.
 
27 Mayıs Devriminden iki buçuk yıl sonra, 16 Aralık 1962’de bir Amerikalı uzman okulumuzda incelemeler yaptı. Öğrencilerle de görüştü. Okulumuzun bir şehir kıyısına taşınacağı projesinden söz etti…
 
Dönemin fikir genişliği ortamında birçoğumuz devrimci görüşleri benimsedik. Fakat kent kültürü dairesine girmedik. Örneğin ben sporla, futbolla hiç ilgilenmedim. Hiçbir maça gitmedim. Spor toto ve kumar oynamadım. Tommiks, Teksas gibi Amerikan çizgi romanlarını okumadım. Hayat ve Ses “mecma”larını değil, sanat ve edebiyat dergilerini okudum. Dans etmeyi öğrenmedim. Yıldız falıyla ilgilenmem. Boyun bağını zorunlu olduğum için taktım.  Bol paçalı pantolon giymedim. Kızların mini etek giymelerini, erkeklerin saç uzatmalarını  da her zaman yadırgadım.  Şortla denize girerken bile utanırım. Pahalı lokantalarda yemeğe verilen parayı ziyan sayarım. İçkiye alışmadım. Yaş günü kutlamam.
 
Bunun anlamı, benim ve benim konumumda olan arkadaşların devrimci düşüncelerle tanışmış olmamıza rağmen burjuva şehir kültürüyle temas etmemiş olmamızdır. Sosyalizm sanki kentlere uğramadan uçup gelmiş, bizi bulmuştur. Bu iyi mi olmuştur, kötü mü olmuştur? Bana göre bu bize bazı artı değerler kattı.
 
Kentli burjuva ailelerinin çocuklarından da devrimciler yetişmemiş değildir. Fakat onların devrimciliği ile bizimkiler arasında farklar vardır. Onların çoğu çabuk parlamışlar ve çabuk sönmüşlerdir. Yenilgi anlarında ya umutsuzluğa kapılıp pasifleşmişler ya da kendi sınıflarının savunuculuğuna soyunmuşlardır. Emekçi kitlelerle (işçi ve köylülerle) kopmaz bağları olanların saf değiştirmesi ise zordur.
 
Kanımca Kâzım Karabekir, kaygılarında haklı çıktı. Bunu kendi yaşamımdan görüyorum. Köylerden alındık, köyler arasında kurulan bir okulda okuduk ve şehirle temas etmeden (burjuva kültürüyle donanmadan) gene köylere atandık. Bu atmosferde edindiğimiz devrimci kimlik de hayat boyu bizi bırakmadı. (3 Haziran 2019)

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 3.06.2019 00:00:00 / Okunma = 5328

Yazarın Diğer Yazıları

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Arjin, yaşam Ateşi
[ Ali Kurt ]

Kör Muhasebecinin Yıldırım Aşkı
[ Ali Kurt ]

İhanetin Gölgesinde Yaşayanlar
[ Ali Kurt ]

Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. (139644)
Sokağa Çıkamaz Oldular Sokağa Çıkamaz Oldular (101543)
Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı (122107)
Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı (32178)
Yapılan Mücadele Yeterli mi? Yapılan Mücadele Yeterli mi? (106129)
Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! (143245)
Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. (447144)
Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri (63888)
Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri (107216)
Fotoğraf Krizinin Perde Arkası Fotoğraf Krizinin Perde Arkası (108563)
AKP için yolun sonu görünüyor. AKP için yolun sonu görünüyor. (53263)
Türkiye olmadan asla! Türkiye olmadan asla! (130084)
Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. (64550)
Teğmenler ve tesadüfler!.. Teğmenler ve tesadüfler!.. (529391)
“ABD Bizi Esir Aldı” “ABD Bizi Esir Aldı” (114598)
“Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” “Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” (85408)
Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! (568442)
Türk Birliği Dönemi Başlıyor Türk Birliği Dönemi Başlıyor (73905)
Galata’da Filistin Mitingi Galata’da Filistin Mitingi (104553)
Unutmadık! Unutmadık! (192196)
Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı (57574)
Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? (160739)
AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” (110218)
FAŞİZMİN AYAK SESLERİ FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (45098)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (86364)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (597016)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (52247)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (126164)
Türkiye’nin Öteki Yüzü Türkiye’nin Öteki Yüzü (113726)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (336124)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (108831)
Sıra kimde? Sıra kimde? (111225)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (108669)
Coni niye Kıbrıs’ta? Coni niye Kıbrıs’ta? (114792)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (345856)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (67597)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (111664)
Niyet başka akıbet başka! Niyet başka akıbet başka! (119588)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (111839)
Amigdala! Amigdala! (161097)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (93221)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi “Müşteri Puşttur” Felsefesi (215879)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (343204)
AB mi, Türkiye mi? AB mi, Türkiye mi? (109669)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (126334)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (95322)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (108955)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (282661)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi İnsan Hakları Konseyi Seçimi (198087)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (474028)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (236826)
Avrupa Birliği Değişime Gebe Avrupa Birliği Değişime Gebe (198861)
Rumlara Güven Duymak Rumlara Güven Duymak (144769)
Asıl Müdahale Bundan Sonra Asıl Müdahale Bundan Sonra (121112)
Otur Oturduğun Yerde! Otur Oturduğun Yerde! (178207)
Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor (142819)
Kelaynaklar Kelaynaklar (166999)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (152023)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (160536)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (209943)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (184031)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (196699)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. 31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (331063)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (258784)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (134011)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (118163)
Türkçe Niye Yok ? Türkçe Niye Yok ? (125486)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (109020)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (128488)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (112820)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (834662)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (155102)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (124124)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (234656)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (109546)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (131778)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (107983)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (167059)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (103564)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (214323)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (114536)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (129764)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (112514)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (119897)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (153683)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (228339)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (137259)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (122496)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (124819)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (117410)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (169488)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (175717)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (127305)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (118195)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (109229)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (135903)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (125321)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (131092)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (227005)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (134896)