https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 2.07.2025 03:14:49 Jurnalist Jurnalist Haber Deyay - Jurnalist Haber Sitesi
>

İngiliz dönemindeki dini haklarımız





 

Kıbrıs adası, 1878 – 1960 yılları arasında 82 yıl İngiliz idaresi altında kaldı.

Bizler Kıbrıslı Türkler İngiliz Sömürge dönemi yılları içinde dördüncü sınıf vatandaştık.

İngilizler birinci sınıf, Rumlar ikinci sınıf, Maronitler, Ermeniler ve Latinler üçüncü sınıf, biz ise en sonda idik. 

 

Nüfusumuzun, Maronitler, Ermeniler ve Latinler’in toplamından daha fazla olmasına rağmen, onlar Hristiyan oldukları için bizlerden daha avantajlı konumdaydılar.

 

Adanın kralı İngilizlerdi. Herşey onlar için mubahtı.

İngiliz ordusunda görevli bir İngiliz Çavuş, sömürge yönetiminde, devlet dairesindeki en yüksek mevkideki Kıbrıslı Rum, Türk, Maronit, Ermeni veya Latin bir memura emir verme yetkisine sahipti. Ve bu memurun da bu emri yerine getirmemek gibi bir lüksü yoktu. Ya emri yerine getirirdi, ya da kovulurdu. Yerli devlet memurlarının hiçbir iş güvencesi olmadığından işlerine son verilmeleri İngiliz amirlerinin iki dudağı arasındaydı. “You are dismissed” dendiğinde, pılısını pırtısını toplar daireden çıkar giderdi.

 

İngilizlerin katı bir devlet yönetimi vardı ve suç işleyeni asla affetmezlerdi. Suçun büyüklüğüne oranla cezası da büyürdü. Trafik suçu dışında suç işleyen kişiler adeta aforoz edilirlerdi. Bırakın devlet memuru olmayı, yarı zamanlı veya sözleşmeli dahi devlette istihdam edilemezler, hazineden hiçbir koşulda ve gerekçe ile maaş veya ödenek alma hakkına sahip olamazlardı. Muhtar azalığı adaylığına bile başvuramazlardı suç işleyenler. İngiliz Yönetimine başkaldıranlar cezalarını aileleri ile birlikte çekerlerdi. Bütün taşınır mal ve mülkleri yasal yollardan, vergiler konarak, cezalar kesilerek ve benzeri uygulamalar ile ellerinden alınır, yok edilirdi. Bu uygulama çok gaddarca olmasına kıyasla adada suç işleme yüzdeliğini de neredeyse sıfıra indirmişti. Hiç kimsenin haddine değildi suç işlemek.

 

Özel yaşamda çok etkili bir şekilde hissedilen İngiliz idaresinin demir yumruğu, dini inanış ve yaşamda alabildiğine özgürdü.

     

Adada yaşamlarını sürdüren İngilizlerin, Rumların, Türklerin, Maronitlerin, Ermenilerin ve Latinlerin dini inanış ve ritüelleri birbirinden farklıydı. Türklerin dışındakilerin tümünün Hıristiyan olmalarına karşın hepsinin dini inanışlarında ve ayinlerinde gözle görülebilen farklılıklar bulunmaktaydı.

Ortodoks olan Rumlar, başları sıkışınca yardımı “Kudretli İsa”dan (Panaiya) veya da her konunun kendine özgü koruyucusu olan “Aziz”lerinden isterlerdi. Yüzlerce Azizleri vardı Rumların ve “Allah”a çok başvurmaz, yalvarmazlardı. Boyunlarında haçları da hiçbir zaman eksik olmazdı. Rumlar, Maronitler, Ermeniler ve Latinler dış görünüş olarak birbirlerine çok benzemelerine rağmen benim için onları ayırabilmenin en kolay yolu, boyunlarındaki haça bakmaktı. Haç varsa Rum’du, yoksa ve Rumca konuşuyorsa, azınlıklardan biriydi.

 

Anglikan olan İngilizler’in Rumlara kıyasla dini inanışları ve ayinleri biraz daha basit düzeyde idi. Boynunda göze batacak şekilde haç taşıyan bir İngiliz gördüğümü pek hatırlamıyorum.           

 

İngiliz Sömürge İdaresi biz Kıbrıslı Türklere Türk bayrağını kullanmak ve İstiklal marşını okuma yasağını getirmiş olmasına rağmen, okullarımızda dinimizin ders olarak okutulması ve öğretilmesi ile her Cuma günü öğleyin zoraki olarak camiye giderek topluca Cuma namazı kılmamızı eğitim müfredatı içine koymuştu. O dönem Türklük olgusunu yok etme düşüncesinden olsa gerek dini farklılığımız ön plana çıkarmışlar, Türk Lisesinin adını İslam Lisesi koymuşlardı.

 

Cuma günleri, öğlen ezanı okunmadan yarım saat önce ders biterdi. Topluca bahçedeki musluklarda abdestimizi alır ve ikişerli sıraya dizilirdik. Sonra da “sol-sağ, sol-sağ” hep birlikte camiye yürüyerek giderdik. Bazılarımız camide tekrar abdest alırdı. Topluca camiye girer, namazımızı kılar, Cuma hutbesini dinler, sonra tekrar topluca Cuma namazını kılar ve okula yürüyerek, geri dönerdik.     

 

Din derslerimizde de gerekli olan tüm dualar okutulur, öğretilir ve içerikleri açıklanır, gerekli dini bilgiler verilirdi. Bu uygulama Kıbrıs Cumhuriyeti döneminde de, soykırıma uğradığımız 1963-1974 yılları arasında, İngiliz döneminde olduğu yoğunlukta olmasa da devam etti.

Diyeceğim o dur ki, okullarda öğrencilere namaz kılmanın öğretilmesi yeni ve Türkiye’nin empoze ettiği bir olay değil. Biz Kıbrıs Türkleri çocukluğumuzda aynı müfredatı aldık, dini bilgilerimizin çoğu okullarda verildi.  

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 9.11.2018 00:00:00 / Okunma = 4306

Yazarın Diğer Yazıları

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Arjin, yaşam Ateşi
[ Ali Kurt ]

Kör Muhasebecinin Yıldırım Aşkı
[ Ali Kurt ]

İhanetin Gölgesinde Yaşayanlar
[ Ali Kurt ]

Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. (121221)
Sokağa Çıkamaz Oldular Sokağa Çıkamaz Oldular (68941)
Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı (102963)
Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı (29077)
Yapılan Mücadele Yeterli mi? Yapılan Mücadele Yeterli mi? (76269)
Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! (134638)
Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. (407271)
Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri (51411)
Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri (82390)
Fotoğraf Krizinin Perde Arkası Fotoğraf Krizinin Perde Arkası (101975)
AKP için yolun sonu görünüyor. AKP için yolun sonu görünüyor. (44386)
Türkiye olmadan asla! Türkiye olmadan asla! (124979)
Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. (49397)
Teğmenler ve tesadüfler!.. Teğmenler ve tesadüfler!.. (494262)
“ABD Bizi Esir Aldı” “ABD Bizi Esir Aldı” (110636)
“Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” “Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” (69808)
Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! (518719)
Türk Birliği Dönemi Başlıyor Türk Birliği Dönemi Başlıyor (58339)
Galata’da Filistin Mitingi Galata’da Filistin Mitingi (80883)
Unutmadık! Unutmadık! (184423)
Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı (55434)
Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? (156604)
AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” (99361)
FAŞİZMİN AYAK SESLERİ FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (43943)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (75163)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (547275)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (48104)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (119748)
Türkiye’nin Öteki Yüzü Türkiye’nin Öteki Yüzü (102140)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (319315)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (102472)
Sıra kimde? Sıra kimde? (102585)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (97825)
Coni niye Kıbrıs’ta? Coni niye Kıbrıs’ta? (111320)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (329170)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (63522)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (110180)
Niyet başka akıbet başka! Niyet başka akıbet başka! (117233)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (109444)
Amigdala! Amigdala! (145031)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (88792)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi “Müşteri Puşttur” Felsefesi (205823)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (330140)
AB mi, Türkiye mi? AB mi, Türkiye mi? (107325)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (122221)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (83832)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (107684)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (270688)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi İnsan Hakları Konseyi Seçimi (194846)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (437133)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (231020)
Avrupa Birliği Değişime Gebe Avrupa Birliği Değişime Gebe (196280)
Rumlara Güven Duymak Rumlara Güven Duymak (141507)
Asıl Müdahale Bundan Sonra Asıl Müdahale Bundan Sonra (119755)
Otur Oturduğun Yerde! Otur Oturduğun Yerde! (165094)
Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor (140795)
Kelaynaklar Kelaynaklar (159375)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (148816)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (157701)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (200307)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (178703)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (193055)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. 31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (322435)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (250094)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (131609)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (116463)
Türkçe Niye Yok ? Türkçe Niye Yok ? (121568)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (108123)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (124597)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (111300)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (780637)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (153351)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (123310)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (230406)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (108939)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (130981)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (106579)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (161756)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (102734)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (209619)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (113636)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (128237)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (111977)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (119203)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (151997)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (222638)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (135618)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (121042)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (124016)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (116509)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (160194)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (173285)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (126094)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (117391)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (108501)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (133805)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (124216)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (130279)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (223517)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (133298)