100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ

100 Yıllık Cumhuriyet tarihi sınıf mücadeleleri tarihinden ibarettir. Bu mücadele yüz yıldır burjuvazinin zaferi ile sonuçlanıyor.

Ancak burjuvazi tek bir parçadan oluşmuş değildir. Toprak ağalığı ve tefeciliğin değerlerden beslenen muhafazakâr-İslamcı, Batı değerlerinden beslenen liberal ve devletçi, Türk ırkçılığının çeşitli biçimleri de burjuvazi içinde saf tutmuş bulunuyor.  Bunların ortak yanları, geniş toprak mülkiyeti, banka ve sanayi sermayesini elde bulundurmak emekçi sınıfları hem iktisadi hem ideolojik egemenlikleri altında bulundurmaktır.

100 yıllık Cumhuriyet tarihinde de burjuvazinin çeşitli kesimleri arasında da şiddet kullanmaya varan sert mücadeleler oldu. En son zafer, 21 yıldır iktidarı elinde bulunduran muhafazakâr ticaret burjuvazisinindir. Önemli ölçüde sanayi burjuvazisine dayanan, küçük burjuvaziyi de yanına almış klasik burjuvazi, iktidarı kaybetmenin acısını yaşamakta ve keskin bir politik mücadele yürütmektedir.

Ancak siyaset arenasında dövüşen sınıflar bunlardan ibaret değildir. 

Şimdi tek tek ele alalım:

Sanayi burjuvazisi ve eski bürokrasiyi temsil eden sınıf, 1923’te diğer sınıf ve tabakalara üstünlük kurarak iktidarı rakipsiz olarak ele geçirdi. Onun iktidarı kesintisiz olarak 1950’ye kadar sürdü. Partisi CHP idi. Bu sınıf gücünü önemli ölçüde ordudan, bürokrasiden ve burjuva aydınlardan alıyordu.

1946’dan sonra bu iktidar çatladı. Onun içinden çıkan liberal burjuvazi, toprak ağalarının ve ticaret burjuvazisinin önemli bir kesimlerini yanına alarak, Tek Parti Döneminden bıkmış köylülerin de kalbini kazanarak iktidara geldi. Bu iktidara karşı klasik burjuvazinin Orduda temsil edilen kesimi kendini kısmen yenileyerek 27 Mayıs 1960’ta iktidara el koydu. Demokratik bir anayasa ile muhafazakârların bir daha iktidara el koymasını yollarını tıkaya çalıştıysa da bu gücü sınırlayamadı ve Adalet Partisi, Demokrat Parti geleneğinin devamcısı olarak yenden iktidara geldi. 

1971’de ve 1980’de kendini Kemalizm’in temsilcisi sayan ordu bürokrasisi bir karşı atakla Atatürkçülük adına iktidara el koysa güçlü bir zemin yaratamadığından, daha doğrusu temsil ettiği sınıfın toplumsal tabanı bulunmadığından diğer sınıflar tarafından geriletildiler.  Bunlar tek balarına veya ve ortaklıklar halinde iktidar odular.  Hürriyet ve İtilaf, Serbest Fırka, Demokrat Parti, Adalet Partisi geleneğinden gelenler, Son olarak 21 yıldır AKP, tek başına iktidarını devam ettiriyor. Bu parti, “Millî görüş” denilen siyasi İslam’ın iktidarı önünde duran Batı ve Ordu’nun tepkisinden çekindiği için Millî Görüş gömleğini çıkardığını ve Batı’daki benzerleri gibi muhafazakâr demokrat bir parti olduğunu ilan etti. Fakat, yerini güvence altına aldıkça asıl kimliğine dönerek Cumhuriyeti İslami kurallara göre yeniden biçimlendirmeye başladı. Yaptığı sosyal yardımlarla kendine güçlü bir taban yarattığı için büyük mitingler, muhtıralar ve kapatma davasını aşabildi.

Sınıf mücadelesi içindeki diğer güçlerden Irkçı-milliyetçi burjuvazi Tek Parti döneminde CHP tarafından temsil edilirlerdi. Bu partinin kabuğunun kırılıp içinden diğer akımların ayrışmasından sonra MP, CKMP, MHP, İYİ Parti, Zafer Partisi tarafından temsil edildiler. Vatan Partisi de bu bloğun içinde yer aldı. Gıdalarını Kürt sorunundan alıyorlar. Oy potansiyelleri yüzde yirminin üzerindedir. Tek başlarına değilse de koalisyonlarla iktidara gelebilmektedirler.

Emekçiler ve Kürtler: Bu iki kesimi bir arada anmamın nedeni, kaderlerinin birbirlerine bağlı olmasındandır. Her ikisi de uzun yıllar ya yok sayıldılar ya da bunların siyaset yapmaları şiddetle yasaklandı. Yaklaşık 40 yıl yer altında faaliyet gösteren işçi sınıfı partileri, 27 Mayıs devriminden sonra kısmî bir özgürlüğe kavuştular, hatta Meclise girmişlerse de de dönemlerinde yeniden yasaklandılar. Günümüzde parçalı bir haldedirler ve siyaseti etkileme güçleri çok zayıftır. “Kürt Partisi” olarak tanıtılan ve birçok ad değiştirmek zorunda kalan partinin hareket noktası da sosyalizmdir ve bugünkü yöneticilerinin ideolojisi de sosyalizmden güç almaktadır.

Yeniden Refah Partisi, Türk feodalitesinin ve onun ideolojik örgütü Refah Partisinin devamıdır. Hüda-Par ise Kürt feodalitesinin saf partisidir. Günümüzde bu ikisi “Dünyanın bütün gericileri birleşin” emrini almış gibi AKP’nin kanatları altında siyaset yapmayı tercih etmektedirler. Deva ve Gelecek Partilerini saymayışımın nedeni bunların AKP ile aynı sınıfsal abana dayanması ve AKP içinde anlaşmazlıklardan doğmuş olmalarıdır.

Sonuç olarak Doğu ile Batı arasındaki geçiş noktasında bulunan Türkiye’de bütün sınıflar mevcuttur ve bunlar şiddetli bir sınıf mücadelesinin taraflarını oluşturuyorlar. Mücadele şiddetli olduğu için iç barış kurulamamıştır. Bu durum gelecek için belirsizliklerin nedenidir.

Günümüzdeki sınıf mücadelenin ana ekseni, esas olarak iki burjuva kesim arasındadır. Muhafazakârların iktidarına karşılık liberal laik bir düzeni geri getirmek isteyen partilerin ittifakı seçimi kazanmaya yetmemiştir.   AKP iktidarına karşı Tek Partili Cumhuriyet dönemine dönmeyi savunanlar da vardır. Ne var ki, bunun hem mümkün olmadığını, hem de büyük sakıncalar yarattığını hesap edemeyecek kadar tarih ve siyaset biliminden de habersizdirler.

“Yaşasın Cumhuriyet!” demek yetmez. Bunun nasıl bir cumhuriyet olduğunu da tanımlamak gerekir. Emekçi halk ve devrimci aydınlar için çözüm burjuva cumhuriyetinde değil halkçı bir cumhuriyettedir. 

Ya da Cumhuriyeti halkçılıkla taçlandırmaktır. (28 Ekim 2023)

Öteki yazıları için: zekisarihan.com

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 30.10.2023 09:35:51 / Okunma = 65969

Yazarın Diğer Yazıları

FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (99)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (133)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (1139)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (2006)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (3879)
Türkiye’nin Öteki Yüzü (5150)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (2840)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (12280)
Sıra kimde? (16393)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (11798)
Coni niye Kıbrıs’ta? (10529)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (11952)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (12282)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (11941)
Niyet başka akıbet başka! (12024)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (14907)
Amigdala! (10014)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (15371)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi (25477)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (24009)
AB mi, Türkiye mi? (16052)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (24764)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (23821)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (47575)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (55469)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi (62732)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (44971)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (43276)
Avrupa Birliği Değişime Gebe (46950)
Rumlara Güven Duymak (48967)
Asıl Müdahale Bundan Sonra (52746)
Otur Oturduğun Yerde! (48765)
Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor (54481)
Kelaynaklar (61968)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (55689)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (57165)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (67333)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (55658)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (63659)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (58554)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (65281)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (64988)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (58805)
Türkçe Niye Yok ? (56846)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (56358)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… (59039)
Doğru mu, Yalan mı? (56582)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (63016)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (65548)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (61451)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (60281)
CUMHURBAŞKANI… (66210)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (73746)
Devlete Küsmek! (58552)
Seçimden Sonrası Tufan!.. (64084)
Soğuk Savaş Kızışıyor (61564)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (65317)
Küresel Güç Değişikliği Başladı (62339)
Nüfusun artmasından medet ummak! (68641)
Dost musunuz Düşman mı? (65017)
Sahte Politikaların Efendileri! (65644)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (67844)
“Agapite Tayyip”… (65176)
Özeleştiri Zamanı Geldi (64458)
Nüfusun artmasından medet ummak! (65437)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (79180)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği (68150)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (67297)
Son Tecavüz!.. (63865)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (71088)
Filistin Nere, İsrail Nere! (63958)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (76854)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (75438)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu (70542)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (73962)
Beklentiler Boşa Çıktı (64920)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (60788)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (70241)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (71671)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (72759)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (63007)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (83286)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (72171)
BM kimi koruyor? (74850)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (75117)
ATATÜRK VE ERMENİLER (82067)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (89717)
Afrika’ya Uyandırma Desteği (85992)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (92694)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (80926)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (88899)
İktidarın çıkmaz yolu (81404)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (78634)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (84971)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (101003)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (119476)
Kahrolası İyimserler! (77193)
AB Sorunun Farkında (106757)
Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. (111697)
Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? (87613)