Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor

Türkiye’nin İsrail ile olan ticaretini tamamen durdurma kararı, önümüzdeki aylarda bir takım yeni gelişmeleri tetikleyerek, İsrail’in Filistin halkına uyguladığı saldırı, soykırım ve yok etme stratejisini derinden etkileyecek gibi gözüküyor. 

İsrail, Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 12’inci ülke konumunda. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 yılında Türkiye İsrail arasındaki ticaret hacmi 6,8 milyar dolar olup, bu alışverişin yüzde 76’sı Türkiye’nin İsrail’e sattığı mallardan oluşmakta.

İsrail, buna ilaveten kara yolu üzerinden yaptığı ithalatı, -özellikle petrol gibi stratejik ürünleri- Türkiye üzerinden yapmakta. Bu yüzden de, Türkiye’nin kendi toprakları ve limanları üzerinden İsrail’in üçüncü ülkelerden aldığı ürünlerin, üretim için gereksinim duyduğu, hammadde ve rezerv cevherlerin özellikle de İsrail’in Azerbaycan’dan aldığı petrolün sevkiyatına kısıtlama getirmesinin İsrail’in ekonomisini sıkıntıya sokacağı kesin. (Bu konuda İsrail’in Türkiye’ye bağımlılığı, Türkiye’nin İsrail’e olan bağımlılığından kat be kat fazla.)

Bu gerçekler göz önüne alındığında, Türkiye'nin, İsrail ile yapılmakta olan karşılıklı ticareti tamamen durdurma kararı, 20’nci yüz yılın son yıllarında birçok ülkenin Güney Afrika Cumhuriyeti'nde, Avrupa kökenli beyazların, diğer ırklardan üstün olduğu fikrini acımasızca uygulayan “apartheid” rejimine karşı uyguladığı izolasyonu, bütün mal ve hizmetlerin alım ve satışının durdurulmasını, siyasi ve diplomatik ilişkilerin kesilmesini içeren  küresel izolasyon politikasına benzemekte ve çağrıştırmakta. 

Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bir asırdan fazla bir süre ile asker ve polis gücüne ilaveten beyazların hiçbir şekilde tutuklanmadığı kaba güç uygulaması ile apartheid rejimini sürdürmeyi başarmış Avrupa kökenli beyazların oluşturduğu son hükümet, bu küresel izolasyonların altında ezilmiş ve pes etmişti. Apartheid uygulaması da bir daha geri gelmemek üzere tarihin tozlu sayfalarına gömülmüştü.  

Şunu da belirtmek de yarar var ki, Türkiye’nin bu kararı esas itibarıyla İsrail halkına yönelik değil. Bu kararın alınmasının nedeni, küresel izolasyon politikasıyla soykırım politikasını ısrarla sürdüren İsrail hükümetinin iktidardan gönderilmesi, Filistin halkına ve Gazze’ye yönelik saldırıların durması. 

Özellikle bazı sağduyu sahibi ülkelerin de Türkiye’nin İsrail ile ticareti tamamen durdurmak uygulamasını örnek alıp ileriki günlerde İsrail ile yapmakta oldukları ticareti durdurma kararı almalarının, ABD’nin İsrail’e verdiği/vereceği tüm desteğe rağmen İsrail’i zora sokacağı kesin.

Bu aşamada, ABD faktörü ve Türkiye-ABD siyasi ve ekonomik ilişkileri ileri çıkmaya ve önem kazanmaya başlamış durumda. Birkaç gün evvel, ABD’de 57 Demokrat Partili Temsilciler Meclisi üyesinin, İsrail’in saldırılara devam etmesinin bölgeyi, İsrail’in ve ABD’nin göze alamayacağı boyutta bir savaşın eşiğine getireceğine değinerek ABD Başkanı Joe Biden’dan İsrail’e yapılan yardımların kesilmesini istemesi ve de ABD hükümetinin, Türkiye’nin bu kararını saygı ile karşıladığını açıklaması, bölgesel dengelerin değiştiğine işaret etmekte. 

İleriki haftalarda, İsrail’in küresel desteği büyük oranda kaybedeceğini, hızla yalnızlaşmaya doğru gideceğini ve bunun sonucu olarak da soykırım yanlısı hükümetin iktidardan gideceğini, saldırıların duracağını ve Filistin devletinin tanınma yolunda büyük kazanımlar elde edeceğini söylemek mümkün.    

Prof. Dr. (İnş. Müh.), Doç. Dr. (UA. İliş.) Ata ATUN

KKTC Cumhurbaşkanı Danışma Kurulu Üyesi

KKTC Cumhuriyet Meclisi 1. Dönem Milletvekili

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 6.05.2024 15:11:13 / Okunma = 60724

Yazarın Diğer Yazıları

Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı (1573)
Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? (1819)
AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” (1838)
FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (3405)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (3751)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (5663)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (5766)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (9620)
Türkiye’nin Öteki Yüzü (11110)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (7667)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (16323)
Sıra kimde? (22198)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (16420)
Coni niye Kıbrıs’ta? (14269)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (14917)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (17036)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (16555)
Niyet başka akıbet başka! (16094)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (19790)
Amigdala! (13130)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (19244)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi (29040)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (27629)
AB mi, Türkiye mi? (20224)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (28768)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (27338)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (51636)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (60771)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi (69877)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (49093)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (47617)
Avrupa Birliği Değişime Gebe (53094)
Rumlara Güven Duymak (55958)
Asıl Müdahale Bundan Sonra (59578)
Otur Oturduğun Yerde! (53670)
Kelaynaklar (66381)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (62165)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (64040)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (73917)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (59832)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (71119)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (62261)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (69678)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (68901)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (63412)
Türkçe Niye Yok ? (60970)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (61120)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… (63119)
Doğru mu, Yalan mı? (61909)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (67586)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (70635)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (66552)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (64276)
CUMHURBAŞKANI… (70948)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (81380)
Devlete Küsmek! (63606)
Seçimden Sonrası Tufan!.. (70193)
Soğuk Savaş Kızışıyor (67695)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (70139)
Küresel Güç Değişikliği Başladı (68492)
Nüfusun artmasından medet ummak! (74395)
Dost musunuz Düşman mı? (71443)
Sahte Politikaların Efendileri! (71004)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (75617)
“Agapite Tayyip”… (68956)
Özeleştiri Zamanı Geldi (69791)
Nüfusun artmasından medet ummak! (70027)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (85805)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği (74547)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (73754)
Son Tecavüz!.. (69252)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (77941)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (69812)
Filistin Nere, İsrail Nere! (68172)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (81456)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (81187)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu (77382)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (78808)
Beklentiler Boşa Çıktı (69760)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (64757)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (75650)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (76017)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (78462)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (67389)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (88260)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (78394)
BM kimi koruyor? (82360)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (78745)
ATATÜRK VE ERMENİLER (85953)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (96614)
Afrika’ya Uyandırma Desteği (91171)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (96794)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (84527)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (96203)
İktidarın çıkmaz yolu (85389)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (84144)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (90847)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (105832)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (123948)
Kahrolası İyimserler! (79703)