Uzaktan çalışmanın görünmez esasları

Daha önce taşeronluk sistemiyle ilgili bir yazı yazmıştım ve CHP’nin bu taşeronluk sistemini kaldırma vaadinin gerçeklerden uzak olduğunu belirtmiştim. O yazım pek beğenilmedi. Oysa CHP kitlesi sanıyordu ki, o taşeronluk sistemi devletler tarafından halkına zorla dayatılan bir çalışma rejimiydi; oysa dünya geneli bir sistem önce büyük ve çok uluslu firmalarda başlamıştı, sonra da devletlere sıçramıştı. Kurumlar, adı taşeron olan ama asıl işlevi  “ işi başkasına yaptırmak” olan bu sistemde, kendileri asıl işlerine odaklanıp, detayları başkasına ve tabi uzmanına vermekteler. Bir şirketin muhasebesi, yemekhanesi, vergi işlemleri, üretimi, satışı, ar-ge’si, bilgi işlemi gibi çok birimleri o şirket için yüktü. Bir ayda 100 fatura gelen bir şirkette muhasebeci istihdam etmek yanlış ve maliyetlidir; bir muhasebe ofisine havale edilir. Bu durum diğer tüm birimler için aynı mantıktadır. Firmalar ek yükten kurtulup ana işlerine odaklanırlar. Neyse, zaman içinde herkes “Taşeronluk” denilen ama asıl işlevi “işi ehline vermek” olan bu çalışma kurallarını kabul edecektir; tutucu siyasiler hariç…

Gelelim yeni başlayan ve tüm dünyayı, özelikle salgın döneminde kasıp, kavuran uzaktan çalışmanın esaslarına…

Bu uzaktan çalışma sistemi önceleri ABD’de başladı, yaklaşık on senedir farklı yapıda devam etmektedir. Şimdi ise kurumsal yapılara sıçradı. Elbette, bu zaman esnasında sektör kendi araçlarını da üretti. Evde çalışma veya uzaktan çalışma sistemi, öyle “sallabaşı, al maaşı” sistemi değil. Evde çalışma, ofiste çalışmadan daha ağır şartları olan ve çok tehlikeli bir çalışma düzenidir.

Önce bu konuda yazılan yazılımların temel işlevlerini anlatayım:

Kurum kendi sunucusuna kontrol sistemini kuruyor. Personele de bu sistemin bir uzantısını yüklüyor. Sisteme personel şifresi ile girince, yazılım kayıt almaya başlıyor. 

Uzaktan çalışma esnasında personel başka ekranlara geçince sistem sayacı durduruyor. Arada başka pencerelere geçiş yaparsa sistem sayacı durduruyor. Her işin bir çalışma hızı var. O hızdan daha yavaş olursa sistem sayacı durduruyor. Yemek saatine denk gelince sistem kapanıyor. Yemek saati bitince, geç açanın sayacı duruyor. Arada başka ve özel kişilerden telefon gelirse ve onunla ilgilenirse sayaç duruyor. Kendi özel epostasına bakarsa sayaç duruyor. İnternet gittiğinde, suçlunun Telekom firması olduğunu ispatlayamazsan sayaç duruyor. Birkaç defa üst üste kurumun istemediği sitelere girersen sayaç durmakla kalmıyor, hesabını kapatıyor ve tabi o anda işten atılmış oluyorsun. Kanunlara aykırı olarak başka sitelere geçiş yapıp, paylaşım yaptığında sayaç duruyor, işten atılıyorsun. Kurumun aleyhine paylaşım yaparsan, konuşursan (Bazı kurumlarda kendi telefonuna da yazılım yükleniyor, çağrı merkezi gibi olan yerlerde)  sayaç duruyor, işten atılıyorsun.

Bütün bunlar görünen ve ispatlı sistemler. Bir de görünmeyen sistemler var. Bazı yazılımlarda kamera arka ofis olarak çalışıyor. Ses dinlemesi arka ofis olarak çalışıyor. Bilgisayarın tüm portları dinleniyor ve bilgisayara ne yüklendiyse onun kaydı tutuluyor.

Sayaç net olarak kaç saat çalıştığını hesaplıyor ve o kadar maaş alıyorsun. Başka? Yok. Bitti. 

Buna ek olarak, yol parası alamıyorsun. Yemek parası kısmen alıyorsun. Sigorta ve iş kazası tazminatı alamıyorsun. Malulen emekli olamıyorsun. Ev kazalarını iş kazası olarak kabul etmiyor. Sadece, şimdilik kıdem tazminatı hariç alabileceğin hiçbir tazminat yok. Sendika yok. Toplantı, yürüyüş, protesto hakkın yok. 

Çalıştığın süre boyunca, sen, ilgili birim amirini, ilgili müdürün, (Büyük Birader denilen) patron... Şirketteki tüm muhatapların bu kadardır. 

İlginç olan bir şey daha var. Çalıştığın şirket para yönünden çok güçlü olabilir. Ancak, ofis varlığının ne olduğunu hiç göremeyeceksin. Çünkü şirket var mı, varsa şirkette kaç kişi var, ofis lüks mü, ofis malzemesi var mı? Bunları bilemeyeceksin.

Yeni düzen budur!

Bu düzen yaklaşık on yıl kadar dünyayı esir alacak. On yıl sonra mı? On yıl sonra insanın yaptığı işlerin büyük çoğunluğunu akıllı ofis ve ev robotları yapacaktır. O nedenle insana olan ihtiyaç olmayacak veya çok az olacaktır. Uzaktan çalışma düzenine de kısmen ihtiyaç olacaktır.

Elbette el ve kol gücüyle çalışan şirketler aynı yöntemle çalışmaya devam edecekler. Ancak bundan on yıl önce büyük süpermarketleri hep insan gücüyle çalışır örneğine dâhil edenler şunu unutmasınlar: Şu an büyük marketlerin satışlarının büyük çoğunluğu internetten olmaya başladı. Bir bilgisayar bin insanın işini yapıyor. Demek ki, zorunlu ve azınlıkta kalmış, hacim olarak da küçük olan sektör el ve kol gücüyle çalışacak. Gerisi yok olacaktır.

Bundan sonra işsizlik her geçen gün daha da artacak. Elbette kriz, salgın ve en büyük sorun olan uzaktan çalışma sitemi, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de insanları işsiz bırakacak.

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 10.04.2021 12:32:25 / Okunma = 9079

Yazarın Diğer Yazıları

Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. (116581)
Sokağa Çıkamaz Oldular (62722)
Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı (92668)
Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı (28289)
Yapılan Mücadele Yeterli mi? (68776)
Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! (133335)
Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. (400330)
Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri (48317)
Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri (70814)
Fotoğraf Krizinin Perde Arkası (97352)
AKP için yolun sonu görünüyor. (42318)
Türkiye olmadan asla! (124149)
Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. (47212)
Teğmenler ve tesadüfler!.. (484947)
“ABD Bizi Esir Aldı” (109731)
“Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” (67407)
Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! (507481)
Türk Birliği Dönemi Başlıyor (55154)
Galata’da Filistin Mitingi (78238)
Unutmadık! (182470)
Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı (55088)
Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? (155687)
AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” (91887)
FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (43676)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (71087)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (536486)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (47568)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (119126)
Türkiye’nin Öteki Yüzü (85519)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (315564)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (101275)
Sıra kimde? (100901)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (92083)
Coni niye Kıbrıs’ta? (110678)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (326279)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (62300)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (109730)
Niyet başka akıbet başka! (116711)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (108754)
Amigdala! (141894)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (88518)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi (202213)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (327915)
AB mi, Türkiye mi? (106776)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (121060)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (81823)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (107280)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (268388)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi (193611)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (430504)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (229775)
Avrupa Birliği Değişime Gebe (195038)
Rumlara Güven Duymak (140861)
Asıl Müdahale Bundan Sonra (119477)
Otur Oturduğun Yerde! (162686)
Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor (140422)
Kelaynaklar (158816)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (148209)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (156636)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (199445)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (177606)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (192029)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (320041)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (247323)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (131204)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (116190)
Türkçe Niye Yok ? (121008)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (107920)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… (124118)
Doğru mu, Yalan mı? (110992)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (764184)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (152892)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (123137)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (229275)
CUMHURBAŞKANI… (108671)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (130750)
Devlete Küsmek! (106288)
Seçimden Sonrası Tufan!.. (160905)
Soğuk Savaş Kızışıyor (102555)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (208680)
Küresel Güç Değişikliği Başladı (113387)
Nüfusun artmasından medet ummak! (127731)
Dost musunuz Düşman mı? (111814)
Sahte Politikaların Efendileri! (119011)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (151565)
“Agapite Tayyip”… (221283)
Özeleştiri Zamanı Geldi (135132)
Nüfusun artmasından medet ummak! (120659)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (123890)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği (116348)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (159730)
Son Tecavüz!.. (172628)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (125781)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (117259)
Filistin Nere, İsrail Nere! (108291)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (133431)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (124038)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu (130013)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (222648)
Beklentiler Boşa Çıktı (132931)