Uzaktan çalışmanın görünmez esasları

Daha önce taşeronluk sistemiyle ilgili bir yazı yazmıştım ve CHP’nin bu taşeronluk sistemini kaldırma vaadinin gerçeklerden uzak olduğunu belirtmiştim. O yazım pek beğenilmedi. Oysa CHP kitlesi sanıyordu ki, o taşeronluk sistemi devletler tarafından halkına zorla dayatılan bir çalışma rejimiydi; oysa dünya geneli bir sistem önce büyük ve çok uluslu firmalarda başlamıştı, sonra da devletlere sıçramıştı. Kurumlar, adı taşeron olan ama asıl işlevi  “ işi başkasına yaptırmak” olan bu sistemde, kendileri asıl işlerine odaklanıp, detayları başkasına ve tabi uzmanına vermekteler. Bir şirketin muhasebesi, yemekhanesi, vergi işlemleri, üretimi, satışı, ar-ge’si, bilgi işlemi gibi çok birimleri o şirket için yüktü. Bir ayda 100 fatura gelen bir şirkette muhasebeci istihdam etmek yanlış ve maliyetlidir; bir muhasebe ofisine havale edilir. Bu durum diğer tüm birimler için aynı mantıktadır. Firmalar ek yükten kurtulup ana işlerine odaklanırlar. Neyse, zaman içinde herkes “Taşeronluk” denilen ama asıl işlevi “işi ehline vermek” olan bu çalışma kurallarını kabul edecektir; tutucu siyasiler hariç…

Gelelim yeni başlayan ve tüm dünyayı, özelikle salgın döneminde kasıp, kavuran uzaktan çalışmanın esaslarına…

Bu uzaktan çalışma sistemi önceleri ABD’de başladı, yaklaşık on senedir farklı yapıda devam etmektedir. Şimdi ise kurumsal yapılara sıçradı. Elbette, bu zaman esnasında sektör kendi araçlarını da üretti. Evde çalışma veya uzaktan çalışma sistemi, öyle “sallabaşı, al maaşı” sistemi değil. Evde çalışma, ofiste çalışmadan daha ağır şartları olan ve çok tehlikeli bir çalışma düzenidir.

Önce bu konuda yazılan yazılımların temel işlevlerini anlatayım:

Kurum kendi sunucusuna kontrol sistemini kuruyor. Personele de bu sistemin bir uzantısını yüklüyor. Sisteme personel şifresi ile girince, yazılım kayıt almaya başlıyor. 

Uzaktan çalışma esnasında personel başka ekranlara geçince sistem sayacı durduruyor. Arada başka pencerelere geçiş yaparsa sistem sayacı durduruyor. Her işin bir çalışma hızı var. O hızdan daha yavaş olursa sistem sayacı durduruyor. Yemek saatine denk gelince sistem kapanıyor. Yemek saati bitince, geç açanın sayacı duruyor. Arada başka ve özel kişilerden telefon gelirse ve onunla ilgilenirse sayaç duruyor. Kendi özel epostasına bakarsa sayaç duruyor. İnternet gittiğinde, suçlunun Telekom firması olduğunu ispatlayamazsan sayaç duruyor. Birkaç defa üst üste kurumun istemediği sitelere girersen sayaç durmakla kalmıyor, hesabını kapatıyor ve tabi o anda işten atılmış oluyorsun. Kanunlara aykırı olarak başka sitelere geçiş yapıp, paylaşım yaptığında sayaç duruyor, işten atılıyorsun. Kurumun aleyhine paylaşım yaparsan, konuşursan (Bazı kurumlarda kendi telefonuna da yazılım yükleniyor, çağrı merkezi gibi olan yerlerde)  sayaç duruyor, işten atılıyorsun.

Bütün bunlar görünen ve ispatlı sistemler. Bir de görünmeyen sistemler var. Bazı yazılımlarda kamera arka ofis olarak çalışıyor. Ses dinlemesi arka ofis olarak çalışıyor. Bilgisayarın tüm portları dinleniyor ve bilgisayara ne yüklendiyse onun kaydı tutuluyor.

Sayaç net olarak kaç saat çalıştığını hesaplıyor ve o kadar maaş alıyorsun. Başka? Yok. Bitti. 

Buna ek olarak, yol parası alamıyorsun. Yemek parası kısmen alıyorsun. Sigorta ve iş kazası tazminatı alamıyorsun. Malulen emekli olamıyorsun. Ev kazalarını iş kazası olarak kabul etmiyor. Sadece, şimdilik kıdem tazminatı hariç alabileceğin hiçbir tazminat yok. Sendika yok. Toplantı, yürüyüş, protesto hakkın yok. 

Çalıştığın süre boyunca, sen, ilgili birim amirini, ilgili müdürün, (Büyük Birader denilen) patron... Şirketteki tüm muhatapların bu kadardır. 

İlginç olan bir şey daha var. Çalıştığın şirket para yönünden çok güçlü olabilir. Ancak, ofis varlığının ne olduğunu hiç göremeyeceksin. Çünkü şirket var mı, varsa şirkette kaç kişi var, ofis lüks mü, ofis malzemesi var mı? Bunları bilemeyeceksin.

Yeni düzen budur!

Bu düzen yaklaşık on yıl kadar dünyayı esir alacak. On yıl sonra mı? On yıl sonra insanın yaptığı işlerin büyük çoğunluğunu akıllı ofis ve ev robotları yapacaktır. O nedenle insana olan ihtiyaç olmayacak veya çok az olacaktır. Uzaktan çalışma düzenine de kısmen ihtiyaç olacaktır.

Elbette el ve kol gücüyle çalışan şirketler aynı yöntemle çalışmaya devam edecekler. Ancak bundan on yıl önce büyük süpermarketleri hep insan gücüyle çalışır örneğine dâhil edenler şunu unutmasınlar: Şu an büyük marketlerin satışlarının büyük çoğunluğu internetten olmaya başladı. Bir bilgisayar bin insanın işini yapıyor. Demek ki, zorunlu ve azınlıkta kalmış, hacim olarak da küçük olan sektör el ve kol gücüyle çalışacak. Gerisi yok olacaktır.

Bundan sonra işsizlik her geçen gün daha da artacak. Elbette kriz, salgın ve en büyük sorun olan uzaktan çalışma sitemi, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de insanları işsiz bırakacak.

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 10.4.2021 12:32:25 / Okunma = 1079

Yazarın Diğer Yazıları

Güzel Günler Görecek miyiz? (131)
Ramazanı siyasete alet etmeye kalktılar, ramazanda içki satış rekoru kırdılar! (314)
Al sana soykırım (3) (389)
Al sana soykırım (2) (394)
Al sana soykırım (483)
Sözde Ermeni Soykırımının Var Olmayan Toplu Mezarları (577)
Bari Bir “Müzik Notası” Verseydiniz!.. (513)
Ar damarı (536)
DEMOKRASİYE DARBE! (755)
Darbeler bitti paranoyası kaldı yadigar! (891)
Çöküş Döngüsü: Yolsuzluk, Yoksulluk, Yoksunluk (918)
Üç Kuvvet Komutanına Peşin Ceza… Bu Ne Acele?.. Bu Ne Vefasızlık?.. (950)
Şeytan Taburu (1044)
SİYASETİN AKLI BAŞINDAN GİTMİŞ! (1051)
PUDRA ŞEKERİ… (1307)
Üretime Katkısı Olmayan Meslekler (1928)
Tekkedeki Apoletli Amiralin Hikâyesi!.. (1594)
ATEİST, DEİST, SOSYALİST… (1573)
Montrö (1513)
Gezi Parkı... (1649)
NEREDEN İNCELDİYSE… (1784)
Sürü (2026)
Biden’a Bir “Ucu Yanık Mektup” Daha!.. (1932)
MEHMET’İN TARİHSEL YANILGISI (2099)
Fosforlu Cevriye (2128)
KADIN ERKEKTEN ÜSTÜNDÜR! (2418)
Türkiye Satılığa Çıkıyor (2855)
İdlib’de 34 Şehit… Putin… Ve “Barbarlık”… (3540)
Kıbrıs Sorununa Hindistan-Pakistan Çözümü (3571)
Atatürk’ün Emanetleri Arasında CHP’nin Yeri (4254)
İskilipli Atıf’a rahmet okuyanlar İskilipli Atıf’ın bildirisini de okusun! (5180)
18 Yıllık İktidar İcraatı (5768)
Muammer Aksoy ve Tüm Devrim Şehitleri Anısına (7006)
Ayçiçeği (6404)
Ülkenin İçi Boşaltılıyor… (7517)
TÜRKİYE’DE FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (7888)
Beşparmak Dağları'ndaki Bayrağımız (7816)
PUL PUL YILDIZLI SANCAK… (13211)
2021 ve Sonrasında Açlıktan Ölen Sayısı Virüsten Ölen Sayısını Geçecek (14901)
AÇLIĞA MAHKÛM EDEN ASGARİ ÜCRET VE EMEKÇİ CENNETİ (14942)
Aşı olanı mı, olmayalım mı? (14962)
2020, Salgında Ruh Sağlığım Dr. Kitap’a Emanet (20031)
Redneck (13898)
TRUMP BAŞARSAYDI… (17992)
Türkiye nin Doğu Akdeniz politikası ve KKTC (19472)
Ülkemizin Düze Çıkması İçin 2021 Yılında Yapılması Gerekenler (19375)
KUMSAL KATLİAMI NASIL OLDU (22692)
ÜLKEMİZDEKİ YENİ CEPHELEŞME ve DEVRİMCİLERİN BARIŞ PROGRAMI (20271)
Yobazın tehtidi (20500)
YAĞMUR DUASI: CEHALET İKTİDARDA (17267)
Neye Kriz Diyoruz, Neye Demiyoruz? (20966)
Tank Palet... (21480)
Türkiye Kornovirüs’ü ve Diğer Bulaşıcı Hastalıkları Yenebilir mi? (19397)
TÜRK’ÜN İTİ ŞEHRE İNİNCE… (21547)
Gargara (19867)
İrini Operasyonu Sorumlularına Türkiye Tutuklama Emri Çıkartmalı (23291)
ZORAKİ DEMOKRAT! (16009)
AB (17111)
Erdoğan Reformları Yapabilir mi? (17696)
Camiler Halka Devredilmeli (17670)
Meslek hayatımın en büyük onurunu ilk kez açıklıyorum (19126)
İnsanlık Destani (19631)
Ülkenin en cahili bile doların kaç TL olacağını biliyor. (18983)
CUMHURİYETİ DEMOKRASİ İLE TAÇLANDIRMAK (23093)
Fransa (18265)
Karen Fogg’un çocukları devrede! (27934)
Kimsin sen... (17516)
E-Taşeronluk Sistemi ve CHP Zihniyetinin Mücadele Çabaları (20062)
TÜRKİYE AYDINLANMANIN NERESİNDE? (20373)
Anayasa var mı ki, mahkemesi olsun? (18068)
Maraş’ta tabular yıkılıyor (20336)
Entarili hekim (16321)
Mary (15594)
Yazı bilmem... (44913)
Basit Usulde Ekonomik Kriz Hesabı (21125)
Fransa, Türkiye’yi Afrika’daki Sömürgeleri ile Karıştırdı (18652)
MUSTAFA KEMAL PAŞA MI? ATATÜRK MÜ? (24178)
Eyyy Moody’s, ezanı susturamayacaksınız (21014)
Orta Doğu’da Değişen Dengeler (18124)
ABD Rumlara arka mı çıkıyor? (15590)
30 Ağustos ve Doğu Akdeniz (18998)
Diktayla Yönetilen Ülkelerde Halk ya Dönek ya da Denek Olur! (25072)
BÜYÜK ZAFER’İN ŞİFRELERİ (20076)
CHP’nin planları tamamen altüst olacak. (16205)
Türkiye nin ve KKTC nin Kaderi Değişecek (16664)
Koca Atatürk’ün partisi CHP’yi Kılıçtaroğlu cebine sığdırdı. (15652)
SENİ KARDEŞLİKTEN REDDEDİYORUM! (16350)
Muharrem İnce parti kurmakta haklıdır (16097)
Seçimle başkan olan Kılıçtaroğlu seçimle gitmeyecek (15344)
KILIÇTAROĞLU’NUN KERİM DEVLETİ (15365)
Yeni Sosyal Medya Yasası’nın Amacı Nedir? (16309)
1920’de bir asır ilerdeydi 2020’de bir asır gerideler (23308)
Son Mutlu Seçim (15254)
CHP’deki Uyuşukluk Hastalığı (19407)
Kadın yoktu öyle mı? (17076)
YAŞAYAN FETİH RUHU ve MUSTAFA KEMAL PAŞA (18158)
Kıdem tazminatı. (13400)
Evrensel Temel Gelir (ETG) Eleştirileri üzerine Düşünceler (60975)
Kuvayı Milliye den kozmik odaya (11560)
Sahtekâr insanlar toplumun kılcal damarlarına saldırır (14500)