https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 29.04.2024 12:03:26 Jurnalist Jurnalist Haber Detay - Jurnalist Haber Sitesi

AĞLARSA ANAM AĞLAR






Hepimizin hayatta en çok sevdiğimiz, en çok bağlı olduğumuz, bizden önce ölmüşlerse anılarını derin duygularla yaşattığımız analarımızın adı kimlik kartlarında ilk kez hak ettikleri yeri almış. Babamızın adından önce yazılmış.

Babaların da birer annesi olduğuna, onlar da analarına karşı aynı duygularla dolu oğluna göre kimliklerimizde önceliği anaların almasına memnun olmalılar. 

Doğal yaşamda ve gönlümüzdeki yerine oranla toplumsal ve siyasal hayatta hak ettikleri yeri alamamış annelerimiz için bunun bir hak teslimi olarak görmek gerekir. Kim ve hangi kurum akıl etmişse çok iyi etmiş. Kimlikteki tanımlarda Türkçe yanında İngilizce de kullanıldığına göre bunun Avrupa Birliği ölçütlerinde bir uygulama olduğu anlaşılıyor. Ne de olsa Avrupa denen coğrafyada kadın ve insan haklarının üç yüz yıllık bir gelişim tarihi var. 
 
Ancak bundan önceki nüfus kâğıtlarında “Ana adı” yazıyorken bu kez “Anne adı” diye yazılmış. Gerçi Türkiye’nin herhangi bir bölgesinde veya herhangi bir yaş kuşağında anasına “ana” diye seslenen kaldı mı bilmem. Bizim ailede bir kısmımızın dili okulda İstanbul şivesine göre kırılarak anamıza “anne” demeye başladık fakat ablam ve ağabeyim “ana” demekten vazgeçmediler.

Anne ifadesi, İstanbul kibarlarının uydurduğu bir şeydir.  Daha önce “Valide” derlerdi ve kayıtlarda öyle yazarlardı ki Arapça “Doğuran” anlamına geliyor. “Baba” yerine de “Peder” derlerdi. “Ana” demek onlara kaba gelmiş anlaşılan. İkinci heceyi ince bir sesli harfle değiştirmişler. Böylece “Anne” hiç de gerekli olmadığı halde “ana”nın yerini almış. “Alma”nın yerini “Elma”nın alması gibi. Oysa Karacaoğlan’ın şu deyişi ne kadar tatlıdır:
“Alma alma yanakları al gibi…”

Turan Oflazoğlu, Genç Osman oyunu hakkında verdiği bir mülakatta, Genç Osman’ın boğulurken can havliyle “Anam! Anam!” diye inlediğini yazar. En zor zamanında Osmanlı sarayının padişahları “Validesi”ni değil “anası”nı imdada çağırır… Analar oğulları ve kızları için en son zamanların varlığıdır. “Ağlarsa anam ağlar” diye boşuna dememişler. 

Delişmenlik çağımda annemle aramızda çeşitli sorunlar yaşadım. Kendi yaptığı dini ritüelleri benim da yerine getirmemde çok ısrarlı idi. Şimdi daha iyi anlıyorum ki, bunu doğurup emzirdiği, yıkayıp pakladığı, giydirdiği, okula gönderdiği oğlunun bu dünyadaki gibi öteki dünyada da sefil olmaması için yapıyordu…  Ana yüreği işte! Bu yürek çarptığı sürece, hayal ettiği sonsuz âlemi de kapsayacak ölçüde  evlatlarını düşünüyor. 

Kimliklerimizin temel kaynağı sayılan nüfus kayıtlarında bu sözcük “ana” olarak kalmalıydı. Bunu da bize her halde Avrupalılar öğretecek değil. Ortaasya’dan getirdiğimiz binlerce yıldır kullandığımız bir sözcük “Millî ve yerli”  yanımızı güçlü tutmaya yardım ederdi. “Analardır adam eden adamı” dizesindeki “ana” İstanbul’un annesinden çok daha doğal, Türk ve Anadolu’dur. 

Esas, temel, kaynak gibi kavramları anlatan ve yüzlerce sözcüğün türetildiği, deyimlerde kullanılan “Ana”, Türkçe sözlükte sayfalar tutuyor. Bunlar dilimize o kadar yerleşmiştir ki, bunu “anne” ile değiştirmek kimlikteki kadar kolay değildir. Bir deneyelim bakalım dilimize hoş geliyor mu?

Anne gibi yer olmaz, Anneden doğma (çıplak). Annesinden doğduğuna pişman etmek, Annenin ak sütü gibi helal, Annesini bellemek. Annesinin gözü. Anne baba günü. Anne bilim dalı, Anne cadde, Anne dil, anne dili, Anne kuzusu,  Anneerkil, Anne fikir, Anne haber, Anne kapı, Anne kraliçe,  Anneli babalı büyütmek, Kayınanne, Annemal (Sermaye), Anneokulu, Annesınıfı. Anneyasa, Anne muhalefet partisi, Annepara, Annekent, Annevatan, Anneyurt, Anne yol, Anne yüreği…

Nüfus kayıtlarında olsun “ana”mızdan vazgeçmeyelim. Ha “ana” “ha “anne” olmuş ne fark eder? demeyin. Her sözcüğün derin bir hikâyesi var.
Fotoğraflardan ilki yeni kimlikteki sıralama ve ifadeyi, ikincisi sürücü belgesindeki ilgili kısmı gösteriyor. (13 Mayıs 2017, 00.05)

Dergi: Delikliçınar, Kültür Sanat Edebiyat(Denizli. Özkan Fidan yönetiminde), 2017 Mayıs, Sayı 19. Bu sayıda konumuzla ilgili Ömür Eke nin "Dolunay Kadınları" harika! deliklicinardergi@gmail.com

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 13.05.2017 00:00:00 / Okunma = 1431

Yazarın Diğer Yazıları

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Arjin, Yaşam Ateşi
[ Ali Kurt ]

Kör Muhasebecinin Yıldırım Aşkı
[ Ali Kurt ]

Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (123)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (169)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (359)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (336)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. 31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (610)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (821)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (708)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (913)
Türkçe Niye Yok ? Türkçe Niye Yok ? (937)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (1184)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (1490)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (1500)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (1907)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (1726)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (1992)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (2098)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (2058)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (2064)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (2250)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (2080)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (3242)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (4136)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (2774)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (3286)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (3144)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (3514)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (3520)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (3397)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (4194)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (4390)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (6204)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (5689)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (4566)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (4211)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (6106)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (7216)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (5340)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (6163)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (10295)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (6737)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (7562)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (6511)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (6216)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (7148)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (8330)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (9385)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (6824)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (11115)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (7489)
BM kimi koruyor? BM kimi koruyor? (7858)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (12853)
ATATÜRK VE ERMENİLER ATATÜRK VE ERMENİLER (10422)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (16478)
Afrika’ya Uyandırma Desteği Afrika’ya Uyandırma Desteği (13553)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (21066)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (19697)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (16742)
İktidarın çıkmaz yolu İktidarın çıkmaz yolu (15531)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (15383)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (16242)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (23803)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (35049)
Kahrolası İyimserler! Kahrolası İyimserler! (15442)
AB Sorunun Farkında AB Sorunun Farkında (12820)
Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. (25171)
Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? (14648)
En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! (21566)
Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? (18987)
AB’deki Yeni Oyun AB’deki Yeni Oyun (13698)
CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! (27758)
“Bu Adam İçin Değmezdi”!.. “Bu Adam İçin Değmezdi”!.. (19653)
Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın (18567)
Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? (17567)
BM’nin İşi Zor BM’nin İşi Zor (12855)
Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… (17893)
AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok (16949)
Araba devrilmeden yazdıklarım. Araba devrilmeden yazdıklarım. (23751)
Kınadığınla sınanmak! Kınadığınla sınanmak! (17937)
Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? (23535)
ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? (18726)
Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! (24863)
Türklerin Kardeş Kömeği Türklerin Kardeş Kömeği (17748)
AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? (17363)
Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? (21029)
Muharrem İnce’ye oy vermek… Muharrem İnce’ye oy vermek… (18295)
Kıbrıs Niye Önemli Kıbrıs Niye Önemli (15698)
Rumların “çözüm” modeli! Rumların “çözüm” modeli! (18043)
MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP (19267)
Bunlarla mı ortak olacağız? Bunlarla mı ortak olacağız? (18604)
Rumlar Umudu AB’de Rumlar Umudu AB’de (15820)
2023 Seçim Güvenliği Üzerine… 2023 Seçim Güvenliği Üzerine… (19425)
IRMAK YATAĞINI BULDU IRMAK YATAĞINI BULDU (15008)
Üç oda bir tabut Üç oda bir tabut (15391)
Rumların Büyük Hayalleri Rumların Büyük Hayalleri (17320)
Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi (22061)
Depremin Sordurduğu Sorular Depremin Sordurduğu Sorular (19078)
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI (17150)
20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER 20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER (20389)
Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! (22680)
10 bin lira öyle mi? 10 bin lira öyle mi? (15711)
Ali Kurt


Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir?
Yurdagül Atun


Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç?
Muyesser Yıldız


31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!..
Ahmet Akküçük


SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler
Zeki Saruhan


KANUNSUZ CEZA: LİNÇ
A.Baha Tuğsuz


Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal)
Yılmaz ÖZDİL


Üç oda bir tabut
Bekir ÇOŞKUN


Yazı bilmem...
B.Ayman Güler


KÜÇÜK-BÜYÜK DEĞİL ÖNDER DEVLET
İdil Doğan


Türkiye’deki Gelişmeler
Atatürk


TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN V. DÖNEM 1938
Künye Etik Kural SSS İletişim 2015 - 2020, Haklarımız koruma altındadır: Marka Tescil: 2014/33685