O KONUDA HAKLI OLAN İSMET PAŞA’YDI

Tek Parti döneminin hemen bütün uygulamalarına yıllardan beri kin kusan, bu dönemi Türkiye tarihinde kapatılması gereken bir parantez olarak görenler, şu başkanlık rejimi tartışmaları başladığından beri önce “Acaba söylesem mi?” tereddüdü içinde Atatürk’ün bir yönünü örnek göstermeye başladılar.

 

Tayyip Erdoğan’a “Tek adam olmak istiyor” eleştirini yöneltenlere “Atatürk de tam adam değil miydi?” diye cevap vermeye başladılar. Atatürk tek adam olduğuna göre Tayyip Erdoğan neden tek adam olmasındı? 1925-1950 arasında Türkiye tek parti tarafından yönetildiyse bundan sonra tek parti rejimine dönmenin ne sakıncası olabilirdi?

Erdoğan en sonunda, istediğini başbakan yapmak, istemediğini bu görevden atmak, daha doğrusu başbakanlık makamını ortadan kaldırmak için Atatürk’ün 1937’de İsmet İnönü’yü başbakanlıktan azledişini örnek verdi.

ATATÜRK-ERDOĞAN KARŞILAŞTIRMASI

Atatürk’ün tek adam olduğunda hiç kuşku yoktur. Fakat Erdoğan’la onun tek adamlığı arasında şöyle bir fark vardır ki Atatürk rejimi Türkiye’yi çağdaşlaşmayı hedeflemişken Erdoğan ülkenin üzerine bir Ortaçağ örtüsü çekmek istiyor.

 

Şöyle bir fark daha var: Atatürk, kullandığı yetkileri anayasadan almıyordu. 1924’te kabul edilen anayasa parlamenter bir sistemi öngörüyordu. Bu nedenle 1946’da çok partili hayata o anayasa ile girilmişti ve 1924 anayasası 1960’a kadar yürürlükte kaldı. Erdoğan ise bugün fiilen kullandığı ama henüz anayasada yazmayan yetkilerin anayasaya yazdırmak istiyor.

 

Muhalefet Atatürk’ün tek adamlığı ve 1937’de Atatürk-İnönü anlaşmazlığında kimin haklı olduğu konusunda doğru-dürüst bir cevap geliştiremedi. Atatürk’ün tek adam olmadığı gibi havada kalan sözler bile söylendi.

İsmet İnönü, Atatürk’e son dedece bağlı, onun emirlerinden çıkmayan, Atatürk’ün de güvendiği bir kişiydi. 1925’te kısa bir dönem sayılmazsa 1923’ten 1937’e kadar başbakanlıkta tutuldu. 

Hepsi atama ile gelmiş olmalarına rağmen tek parti kadroları arasında görüş ayrılıkları yok değildi. Bu ayrılıkların temeli uygulanacak ekonomik sistemle ilgilidir. Devletçilerin başını İsmet Paşa çekerken özel teşebbüslerin başını İş Bankası Genel Müdürü ve İktisat Bakanı Celal Bayar çekiyordu. Zorunlu devletçilik döneminin başında olmakla birlikte Atatürk’ün de özel girişimden yana olduğu biliniyor.

 

İnönü ile Atatürk arasında daha önceki yıllarda başka bazı konularda görüş ayrılığı da oldu fakat son anlaşmazlık, Orman Çiftliğindeki bira fabrikasının İstanbul’daki Bomonti bira fabrikasına karşı korunması yolunda Atatürk’ün isteklerinden kaynaklandığı yazıla gelmektedir. İnönü bu konularda kararının Hükümet tarafından alınması gerektiğini söyleyince Atatürk yetkinin kendisinde olduğunu söylemiş, “Ben sizin mühürcübaşınız mıyım?” demiştir. Bunun üzerine İnönü “Memleket sofradan idare ediliyor” diyebilmiştir.

ERDOĞAN BALTAYI TAŞA VURDU

 

Atatürk’ün İsmet Paşa’yı azletmesine sebep olan konu, daha doğrusu bardağı taşıran damla budur. Yerine, hem Dersim’deki askerî harekâtı tamamlayacak, hem de Atatürk’ün diğer isteklerini yerine getirecek Celal Bayar atanmıştır. 

 

Bu konuda İsmet Paşa’nın haklı olduğunu tarihin seyri doğrulamıştır. İnönü’nün haklı olduğunu konuyu bilenler herhalde teslim ediyorlardı fakat açık muhalefet mümkün olmuyordu. Fakat Atatürk’ün ölümünün ertesi günü Meclis oybirliği ile İnönü’yü cumhurbaşkanı seçerek itibarını iade ettiler.

 

Atatürk ve İnönü dönemleri hakkında hangi görüşte olursak olalım, tarihsel gerçeklerden sapmamak gerekir. İnönü, iktidarın şamar oğlanı değildir. Verdiği örnekle Atatürk’ün yanına geçmiş gibi davranan Erdoğan, konuyu bilenler karşısında baltayı taşa vurmuştur.

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 2.04.2017 00:00:00 / Okunma = 1676

Yazarın Diğer Yazıları

Teğmenlere “Vebalı” Muamelesi!.. (147666)
Sokağa Çıkamaz Oldular (105475)
Türk Mallarını Rumlaştırma Tuzağı (126102)
Özgür Özel ve CHP Yönetimi El Artırmalı (32365)
Yapılan Mücadele Yeterli mi? (108343)
Ya Baş Eğensin, ya Başkaldıran! (149022)
Emperyalist Projenin Tasfiyesi Değil “Sevr” Fırsatı!.. (467106)
Cüppeli’nin Kızının Düşündürdükleri (64437)
Türkiye’yi Köşeye Sıkıştırma Girişimleri (108889)
Fotoğraf Krizinin Perde Arkası (109603)
AKP için yolun sonu görünüyor. (55116)
Türkiye olmadan asla! (131588)
Bir “Tek Adam’ın” bozduğunu ancak başka bir “Tek Adam” düzeltebilir. (65733)
Teğmenler ve tesadüfler!.. (543144)
“ABD Bizi Esir Aldı” (115987)
“Türkiyesiz Cennete Bile Gitmem” (87043)
Savcılığa Suç Duyurusu… Bölük Komutanı Teğmenlerle İlgili Kanaatini Nasıl Değiştirdi?! (589815)
Türk Birliği Dönemi Başlıyor (81361)
Galata’da Filistin Mitingi (106531)
Unutmadık! (197708)
Kötü Komşu Ev Sahibi Yaptı (58021)
Harp Okulu’nda Geçen Yıl Ne Oldu? (165512)
AB’DEN YENİ “SEVİLLA HARİTASI” (110588)
FAŞİZMİN AYAK SESLERİ (45358)
Erdoğan Hristodulidis Görüşmesi (88181)
CHP içindeki Erdoğan için çalışanlar (619033)
Türkiye teknoloji trenini kaçırdı (53848)
AB Kıbrıs Müzakerelerinin neresinde? (128342)
Türkiye’nin Öteki Yüzü (114540)
İlginç bir sosyal demokrasi dersi! (343021)
İsrail Türkiye Sınırına Yanaşır mı? (109204)
Sıra kimde? (112046)
İsrail Güç Zehirlenmesine mi Girdi? (108969)
Coni niye Kıbrıs’ta? (115636)
Erdoğan Bizim Köyde Hiç Kaybetmez. (353386)
Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin (68153)
Netflix eğlence platformu mu, propaganda aracı mı? (111967)
Niyet başka akıbet başka! (119926)
İsrail Fikir mi Değiştiriyor? (112449)
Amigdala! (168851)
AB Elçiliklerini Neden Kapatıyor? (93631)
“Müşteri Puşttur” Felsefesi (218294)
Kumpaslar Sadece Bir Avuç Polis, Savcı ve Hakimin İşi miydi?! (346430)
AB mi, Türkiye mi? (109984)
Bir İktidar Bu Kadar mı Basiretsiz Olur! (127423)
TOP PEŞİNDE KOŞANLARA İNAT (99352)
O Akçeyi Her Babayiğit Taşıyamaz! (109334)
Orgeneral A.Ç. Menzil Tarikatından mı?! (290320)
İnsan Hakları Konseyi Seçimi (198992)
Daha Ne Verelim Emperyalist Abilere?! (492050)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-2 (238126)
Avrupa Birliği Değişime Gebe (199311)
Rumlara Güven Duymak (145889)
Asıl Müdahale Bundan Sonra (121488)
Otur Oturduğun Yerde! (180712)
Bölgesel Dengeler Hızla Değişiyor (143700)
Kelaynaklar (168583)
Kıbrıs’ın Sahibi Biziz (153348)
Farz Edelim ki Erdoğan gerçekten aday olmayacak, ne değişir? (161060)
Türkiye mi AB’ye, AB mi Türkiye’ye muhtaç? (213417)
Cahilliğin Özendirilmesinin Sonucu... AKP Kazdığı kuyuya Düştü! (185119)
ABD ve İsrail’in Çöküş Süreci mi Başlıyor (197464)
31 Mart Uçurumdaki Son Daldı!.. (334174)
SAYILARLA SİYASET ARENAMIZ-1; partiler, yöneticiler, delegeler, üyeler, seçimler, Seçmenler ve sandık görevlileri ... ve müteahhitler (261435)
KANUNSUZ CEZA: LİNÇ (134539)
Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (118343)
Türkçe Niye Yok ? (127062)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (109167)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… (129852)
Doğru mu, Yalan mı? (113438)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (865951)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (155755)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (124494)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (234982)
CUMHURBAŞKANI… (109719)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (131965)
Devlete Küsmek! (108386)
Seçimden Sonrası Tufan!.. (167715)
Soğuk Savaş Kızışıyor (104508)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (214835)
Küresel Güç Değişikliği Başladı (114800)
Nüfusun artmasından medet ummak! (129984)
Dost musunuz Düşman mı? (112694)
Sahte Politikaların Efendileri! (120033)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (153951)
“Agapite Tayyip”… (229208)
Özeleştiri Zamanı Geldi (137791)
Nüfusun artmasından medet ummak! (122731)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (125119)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği (117759)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (172178)
Son Tecavüz!.. (176245)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (127794)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (118415)
Filistin Nere, İsrail Nere! (109492)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (136619)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (125701)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu (131358)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (227429)
Beklentiler Boşa Çıktı (135403)