Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2016 seçimlerinden önce yetişkin film yıldızı Stormy Daniels’a yapılan ‘sus payı’ ödemeleriyle ilgili olarak 34 ticari kaydı tahrif etmekten suçlu bulundu. Ancak, nihai ceza kararı, New York Mahkemesinde görülen davanın Başkanı Juan Merchan'a bağlı. Merchan, Trump'ın sabıka kaydını, suçların ciddiyetini ve hafifletici durumları göz önünde bulunduracak. Trump, hapis cezası, para cezaları veya diğer yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Kesin sonucun 11 Temmuz'da yapılacak ceza duruşmasında netleşmesi bekleniyor.
Trump'ın mahkumiyeti, 2024 başkanlık seçimleri için adaylığını nasıl etkileyecek?
Hüküm giyen ilk ABD Başkanı Trump’ın 2024 seçimleri için Demokrat rakibi Joe Biden’la hangi koşullar altında yarışacağı merak konusu. Trump’ın suçlu bulunması seçimlerde aday olmasının önünde bir engel teşkil etmiyor. ABD Anayasası başkan adayları için yaş, vatandaşlık ve ikametgah koşulları ile ilgili bir uygunluk çerçevesi çizerken suç kaydı olan adaylara karşı özel bir yasaklama bulunmuyor.
Ancak mahkumiyetin siyasi yansımaları eski ABD Başkanının adaylığını ve seçmen desteğini dolayısıyla da seçim sonucunu etkileyebilir.
Trump temyiz sürecinde hangi yasal zemini kullanabilir?
Trump'ın avukatlarının temyiz için kullanabileceği yasal bir zemin de var. Avukatlar delillere itiraz ederek, bunların suçlu bulunmak için yetersiz olduğunu ileri sürebilir. Bununla birlikte mahkeme başkanının jüriye yanlış ve taraflı talimatlarla yönlendirdiğini veya savcıların yargılama süresince delil gizlediğini usulsüzlüklerde bulunarak jüriyi etkilediğini iddia edebilir. Aynı zamanda hakimin kanunu yorumlama konusunda hatalar yaptığı veya Trump’ın adil yargılanma, ifade özgürlüğü gibi haklarının ihlal edildiği ileri sürülebilir. Temyizin başarısının, davanın özel koşullarına ve Trump'ın hukuk ekibi tarafından ileri sürülen argümanlara bağlı olacağı düşünülüyor.
Cumhuriyetçi Parti, Trump'ın mahkumiyetine nasıl yaklaşıyor?
Karara itiraz edeceğini söyleyen Trump, başından beri siyasi bir motivasyonla ilerlediğini iddia ettiği davayı "cadı avı" olarak adlandırıp "ben çok masum bir adamım" dedi.
Eski ABD başkanının mahkum edilmesine gelen reaksiyonlardaki farklılık düzeyi ABD’deki siyasi kutuplaşmayı da yansıtır nitelikte.
Cumhuriyetçi Parti’den eski Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy konuyla ilgili X hesabı üzerinden Trump'ın ‘tek suçunun’ 2024'te Joe Biden'a karşı aday olması olduğunu söyleyerek davanın siyasi saiklerle ilerlediğini ima etti ve “Amerikan halkı, yasal sistemin silah haline getirildiğini net bir şekilde görüyor’’ dedi.
McCarthy’nin aksine Trump’ın hüküm giymesi konusunda sessiz kalıp, daha mesafeli bir tavır takınan Cumhuriyetçiler de var.
Demokrat Partili yetkililer ise konuyla ilgili açıklamalarında büyük ölçüde hesap verebilirlik ve hukuk devletinin öneminin altını çizerken yargı sürecini takdir ederek yasa önünde eşitliğin gerekliliğine vurgu yapıyor.
Trump'ın mahkumiyeti, seçim müdahalesi ve gizli belgelerin ele alınması ile ilgili devam eden soruşturmalar için ne gibi sonuçlar doğuracak?
Eski ABD Başkanı Trump’ın ‘sus payı davası’ hariç yargılandığı üç dava daha var. Rakibi Joe Biden'a karşı aldığı yenilgiyi yasa dışı yollarla tersine çevirmeye çalıştığı iddia edilen Trump, 2020 Seçimlerine müdahaleden federal mahkemede yargılanıyor.
Aynı zamanda ABD’nin Georgia eyaletinde 2020 seçimlerinde az bir farkla kaybettiği seçimlerin sonuçlarını manipüle etmekle suçlanan Trump’ın suçlandığı bir diğer dava ise başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra Beyaz Saray’dan Mar-a-Lago'daki ikametgahına gizli belgeleri götürerek FBI'ın dosyaları geri alma çabalarını engellediği iddialarını içeriyor.
ABD basınına yansıyan uzman görüşlerine göre Trump'un ‘sus payı’ davasının sonucu, diğer hukuki mücadelelerinin seyrini potansiyel olarak etkileyebilir. Her dava farklı olsa da, bir mahkumiyetin, kalan duruşmalarda savcıları cesaretlendirebileceği ve Trump'a karşı argümanlarını güçlendirebileceği düşünülüyor. Eğer Trump kararı başarıyla temyiz eder veya hafif bir ceza alırsa, bunun da diğer davalardaki suçluluğunun algısını etkileyebileceği söyleniyor. Sonuç olarak, bu mahkumiyetin yasal ve siyasi sonuçları, Trump'un devam eden tüm hukuki mücadelelerinde yansıyabilir.