İSRAİL, TÜRKİYE'DEKİ DİPLOMATLARINI GÜVENLİK SEBEBİYLE GERİ ÇAĞIRDI (67408)
“BEKLENENİN ÇOK ÜSTÜNDE İMZA ALACAĞIMIZ VE TAHMİNLERİN ÇOK ÜZERİNDE BİR DESTEK ALACAĞIMIZI GÖRÜYORUZ. KURULTAYI KAZANACAĞIZ” (64380)
CUMHURBAŞKANLIĞI’NA 5’İ MAKAM ARACI OLMAK ÜZERE 20 ARAÇ DAHA ALINACAK… ARAÇLAR İÇİN 17.8 MİLYON LİRA ÖDENEK AYRILDI. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI ÖDENEĞİ ARTIRABİLECEK (65730)
KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU, 8 AYDA YÜZDE 10,9 ARTARAK 165,4 MİLYAR DOLARA ÇIKTI (66443)
İSTANBUL VALİLİĞİ'NDEN İSRAİL PROTESTOLARINA İLİŞKİN AÇIKLAMA: POLİSLERE SALDIRAN 5 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI, 1 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ 43'Ü POLİS 63 YARALI (65562)
2024 YILI BÜTÇE TEKLİFİ YAYINLANDI... BÜTÇE GİDERİ 11,8 TRİLYON LİRA, GELİRİ 9,3 TRİLYON LİRA OLACAK... BÜTÇE AÇIĞI İSE 2,6 TRİLYON LİRA (68128)
GAZETECİLER CEMİYETİ'NDEN SPUTNİK’TE GREV YAPAN GAZETECİLERE DESTEK ZİYARETİ: “GREV KIRICILIĞI HAREKETLERİ VAR... BU ARKADAŞLARIMIZ İÇİN UTANÇ MADALYASIDIR” (62474)
“SADECE ŞAHSIM DEĞİL, TÜM AKRABALARIMIN BANKA HESAPLARININ, HTS KAYITLARININ EN İNCE AYRINTISINA KADAR İNCELENMESİNİ TALEP EDİYORUM” (62980)
TARIMDA ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ YILLIK ARTIŞ YÜZDE 71,96'YA ÇIKTI (74193)
İBB’NİN YÜRÜYEN MERDİVENLERİNİ DURDURAN BİR KİŞİ DAHA KAMERALARA YAKALANDI (64518)
“LAİKLİĞİ SAVUNMAYAN BİR CHP’NİN NE BAŞINDA DURURUM NE İÇİNDE OLURUM” (58376)
KONUT SATIŞLARI YILIN İLK 9 AYINDA YÜZDE 14,9 GERİLEDİ (60963)
AĞUSTOSTA ELEKTRİKLİ EŞYA VE MOBİLYA SATIŞ HACMİ YÜZDE 17,2 DÜŞTÜ (66302)
ABD, Doğu Akdeniz’e ikinci uçak gemisini gönderiyor (70151)
"BU ÜLKENİN CANLARI VE CAN YOLDAŞLARI TEK ADAMA DA ONUN ZULMÜNE DE TESLİM OLMAYACAK" (60544)
İÇME SÜTÜ ÜRETİMİ BİR YILDA YÜZDE 7,9 AZALDI (62133)
ZONGULDAK’TA TTK’NIN 1500 KİŞİLİK İŞÇİ ALIMINA, 26 BİN KİŞİ BAŞVURDU, KURADA İLK SIRAYA MISIR DOĞUMLU "TÜRK VATANDAŞI" YERLEŞTİ (70205)
İDARE MAHKEMESİ, ADANA VALİLİĞİ'NİN ÇUKUROVA ROCK FESTİVALİ'NE GETİRDİĞİ YASAK KARARINI DURDURDU (66197)
“GIDA, ENERJİ VE İNSANİ YARDIMLARIN KESİLMESİ, SİVİL YERLEŞİMLERİN HEDEF GÖZETİLMEKSİZİN VURULMASI ULUSLARARASI HUKUKUN AÇIK VE AĞIR BİR İHLALİDİR” (64236)
TSK'NIN LÜBNAN VE ORTA AFRİKA'DAKİ GÖREV SÜRELERİNİN BİR YIL DAHA UZATILMASINA İLİŞKİN CUMHURBAŞKANLIĞI TEZKERELERİ TBMM'DE KABUL EDİLDİ (69765)
İSPARK’IN OTOPARK ÜCRET TARİFELERİNE YÜZDE 55 İLE 57 ARASINDA DEĞİŞEN ZAM YAPILDI (63848)
İSKİ, SU ABONELİĞİNDE GÖÇMEN SAHTEKARLIĞINA KARŞI YÖNETMELİK DEĞİŞİKİLĞİ YAPTI (66333)
TÜRK EĞİTİM DERNEĞİ, KURULUŞUNUN 95. YIL DÖNÜMÜ DOLAYISIYLA, 10 BİN MENSUBUYLA ANITKABİR'İ ZİYARET ETTİ (56980)
10 EKİM ANKARA GAR KATLİAMI’NDA HAYATINI KAYBEDENLER KADIKÖY'DE ANILDI: "İKTİDAR GERÇEK FAİLLERİ ÖRTBAS ETMENİN TELAŞI İÇİNDE" (64008)
HEKİMLER 5 GÜNLÜĞÜNE İŞ BIRAKIYOR... BİRLİK VE DAYANIŞMA SENDİKASI BAŞKANI DR. DERYA MENGÜCÜK: "ŞİDDET VARSA HİZMET YOK" (61946)
DEMİRÖREN HOLDİNG'İN KREDİ BORCU NEDENİYLE ZİRAAT BANKASI'NA DEVREDİLEN VE REZERV YAPI ALANI İLAN EDİLMEK İSTENEN ARAZİYE İLİŞKİN PROJE İPTAL EDİLDİ (58451)
“TANJU ÖZCAN'IN HAKSIZLIĞI, DAVRANIŞ VE SÖYLEMLERİNİN İHRACINI GEREKTİRDİĞİ ANKARA 28. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNCE TESCİLLENDİ” (63016)
“DİNİ AZINLIKLARA AİT İBADETHANELERİN RESTORASYONUNU DA İHMAL ETMİYORUZ” (61615)
CHP İSTANBUL İL BAŞKANLIĞI’NA ÖZGÜR ÇELİK SEÇİLDİ: “BU BİR BAŞLANGIÇ. İSTANBUL’U VE TÜM TÜRKİYE’Yİ KAZANMANIN BAŞLANGICI” (65406)
“HAZİRAN İTİBARİYLE 104 BİN 950 KIZ ÖĞRENCİ BURSUNA ULAŞTI” (69113)
EKREM İMAMOĞLU: "BU YOLCULUKTA ÖNÜMÜZDEKİ TAŞLARI TEMİZLEYİN. AYAĞIMIZA TAŞ DEĞMESİN" (58701)
İSRAİL BÜYÜKELÇİSİ LİLLİAN: YUMUŞAMA SÜRECİNE GİREN TÜRKİYE-İSRAİL İLİŞKİLERİNİN DÜNKÜ SALDIRAN VE TERÖRE KARŞI SAVAŞTAN ETKİLENMEMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM (57874)
Dışişleri: İsrail ve Filistin'de yaşanan şiddeti endişeyle karşılıyoruz (53289)
ANKARA VALİLİĞİ, TÜRKİYE’DE İLK KEZ YAPILACAK OLAN DÜNYA KADIN YÜRÜYÜŞÜ’NÜN FEMİNİST YÜRÜYÜŞÜ VE KONSERİNİ YASAKLADI (54366)
Hamas'ın silahlı kanadı İsrail'e karşı "Aksa Tufanı" operasyonu başlattığını duyurdu (65234)
"İZMİR'DE HAVAALANINDA POLİSLER TARAFINDAN UÇAKTAN ALINDIM" (50388)
İZMİR’DE YEMEK PROTESTOSUNDA GÖZALTINA ALINAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ SERBEST BIRAKILDI (50929)
BAYRAMPAŞA’DA YÜKSEK RİSKLİ BİNALARIN DÖNÜŞÜMÜ BAŞLADI (53483)
"İSTANBUL SEÇİMİNİ DEĞİŞİMCİLER KAYBEDERLERSE BİR ADIM GERİDE AMA BAŞA BAŞ BİR SEÇİM BİZİ BEKLİYOR" (60011)
AKŞENER, MELİH AYDIN’I ESKİŞEHİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKAN ADAYI OLARAK AÇIKLADI: “MELİH; BOYUN, KİLON KAÇMIŞ HEP BERABER GÖRECEĞİZ” (55420)
"MAHKEME BİR HESAPLAŞMA MAHKEMESİYDİ. BEN KENDİMİ DEĞİL, BASIN VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ, DEMOKRATİK HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ SAVUNDUM" (51739)
“GAZETECİ DAVALARININ İZLENMESİNİN ENGELLENMESİYLE YENİ BİR HUKUKSUZLUK YARATILDIĞINA DİKKAT ÇEKİYORUZ. BU UYGULAMADAN VAZGEÇİLMESİ İÇİN ÇAĞRIDA BULUNUYORUZ” (49673)
İSTANBUL 30. AĞIR CEZA MAHKEMESİ, TELE 1 TV GENEL YAYIN YÖNETMENİ MERDAN YANARDAĞ’IN TAHLİYESİNE KARAR VERDİ (59981)
RTÜK, AYŞENUR ARSLAN’IN SÖZLERİ GEREKÇE GÖSTERİLEREK HALK TV’YE 5 KEZ PROGRAM DURDURMA VE YÜZDE 5 İDARİ PARA CEZASI VERDİ (54130)
“FETÖ’CÜLERE DAHİ YAPILMAYAN İŞKENCENİN YAPILDIĞINI, KENDİLERİNİN SAÇLARININ 3 NUMARAYA KAZITILDIĞINI MAALESEF GÖZLERİMİZLE GÖRDÜK” (51678)
GAZETECİ AYŞENUR ARSLAN ADLİYE ÇIKIŞI KONUŞTU: "BEN GERÇEKTE NEYİ KASTETTİĞİMİ ANLATTIM. NETİCEDE SERBEST KALDIM. YORUCU BİR SÜREÇ" (49844)
İSTANBUL’DA YAŞAMANIN MALİYETİ EYLÜL AYINDA 44 BİN 561 LİRAYA ÇIKTI (42354)
KADINLARIN SORUNLARININ GÖRÜŞÜLMESİ ÖNERİSİ AKP VE MHP’Lİ MİLLETVEKİLLERİNİN OYLARIYLA REDDEDİLDİ (38938)
Gazeteci Ayşenur Arslan serbest bırakıldı (37472)
İSTANBUL CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI, GAZETECİ AYŞENUR ARSLAN HAKKINDA SORUŞTURMA BAŞLATILDIĞINI AÇIKLADI (41158)
TÜİK: EYLÜLDE YILLIK ENFLASYON YÜZDE 61,53’E YÜKSELDİ (41343)
ENAG'A GÖRE EYLÜLDE YILLIK ENFLASYON YÜZDE 130,13 OLDU (37325)
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), faaliyete başlamasının 92. yıl dönümünü kutluyor. (37354)
AGİT SEÇİM GÖZLEM HEYETİ'NİN NİHAİ RAPORU YAYINLANDI... “YETKİLİLER DEPREMDEN ETKİLENEN YAKLAŞIK 2 MİLYON SEÇMENİN OY KULLANMASINI KOLAYLAŞTIRMAK İÇİN YETERLİ ÖNLEM ALMADI” (38858)
Aşı kampanyası ya da kapanma benzeri tedbirler asla uygulanmayacak (34703)
Sanayi ve KOBİ'lerin kullandığı doğal gaza yüzde 20 zam yapıldı (35533)
YAĞIŞ BUGÜN VE YARIN DA DEVAM EDECEK (36991)
TİP'İN CAN ATALAY İÇİN 'ÖZGÜRLÜK YÜRÜYÜŞÜ' BAŞLADI... ATALAY'IN BABASI: "SİYASİLER, MUKTEDİRLER SİYASİ DAVALARDAN ELLERİNİ ÇEKSİNLER, YARGIYI BAĞIMSIZ BIRAKSINLAR" (37927)
ANKARA’DA BOMBALI SALDIRIDA BULUNAN İKİ TERÖRİST ÖLDÜRÜLDÜ, GÜVENLİK ÖNLEMLERİ EN ÜST SEVİYEDE, TBMM'DE ARAMA YAPILIYOR (38891)
SEÇMENLERİN, BUGÜNDEN SONRAKİ ADRES DEĞİŞİKLİKLERİ, ANCAK İLÇE SEÇİM KURULLARININ KARARIYLA KÜTÜĞE İŞLENECEK (38009)
EMEKLİLER, ANKARA'DA MAAŞLARINI PROTESTO ETTİ: "BİZE UMUT DEĞİL, EKMEK LAZIM. BİZE İNSANCA YAŞANACAK GELİR LAZIM" (38098)
Altın Portakal'ın 60 yıllık tarihinde 3'üncü iptal (36243)
TARİHİN SIFIR NOKTASINDA İLK BOYALI HEYKEL BULUNDU (36055)
Kiralık daire bulamayınca sokakta kalan aile, misafirhaneye yerleştirildi (35570)
MUHİTTİN BÖCEK, ANTALYA ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ'NİN İPTAL EDİLDİĞİNİ DUYURDU: "FESTİVALİMİZİ KİMSENİN SİYASİ EMELLERİNE MALZEME ETTİRMEYECEĞİM" (38789)
Azerbaycan: Karabağ'daki Ermeniler kayıt altına alınacak (35053)
"KANUN HÜKMÜ" BELGESELİ ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ’NDEN İKİNCİ KEZ ÇIKARILDI… AHMET BOYACIOĞLU: “HERHANGİ BİR TERÖR ÖRGÜTÜNÜN DESTEKÇİSİ OLARAK TARİF EDİLMEYİ KABUL ETMEMİZ MÜMKÜN DEĞİLDİR” (48554)
EYLÜL AYINDA AÇLIK SINIRI 13 BİN 334,13 LİRAYA, YOKSULLUK SINIRI 43 BİN 433,65 LİRAYA YÜKSELDİ (35389)
“BUNLARIN DEVLET SEVGİSİ DEVLETİ YÖNETTİKLERİ İÇİN VAR. MUHALEFETE DÜŞSÜNLER EN BÜYÜK DEVLET DÜŞMANI OLURLAR” (35693)
TÜRKİYE’DE HER YIL 250 BİN CİVARINDA KUDUZ RİSKLİ TEMAS KAYDEDİLMEKTEDİR, CAN DOSTLARIMIZI YILDA BİR KEZ MUTLAKA AŞILATALIM (35295)
ANAYASA MAHKEMESİ, EK MTV’NİN İPTAL BAŞVURUSUNU OY BİRLİĞİ İLE REDDETTİ (33796)
YÖNETMEN NEJLA DEMİRCİ: “SİNEMAMIZ, HALKIMIZ, ANTALYA, ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ EMEKÇİLERİ EL ELE VERDİK VE DEMOKRASİ MÜCADELEMİZİ KAZANDIK” (33572)
JÜRİDEN SONRA YÖNETMENLER DE ‘KANUN HÜKMÜ’ SEÇKİDEN ÇIKARILDIĞI İÇİN ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ'NDEN ÇEKİLDİ: “TOPLUMA AİT OLAN FESTİVALLERİN SANSÜRE BOYUN EĞMESİ KABUL EDİLEMEZ" (33083)
ODTÜ BİYOLOJİ VE GENETİK TOPLULUĞU'NUN "AYKUT KENCE EVRİM KONFERANSI" İPTAL EDİLDİ (36396)
İSTANBUL YAĞIŞLI HAVANIN ETKİSİNE GİRİYOR (32626)
Karabağ’daki anti-terör operasyonunda 192 Azerbaycan askeri şehit düştü (34991)
Eris varyantının bulaşıcılığı fazla, ancak ağır hastalık yapmıyor (31581)
Prof. Dr. Azap’tan Eris varyantına karşı maske uyarısı: Riski azaltır (31524)
CHP PARTİ MECLİSİ, OLAĞAN KURULTAYIN 4-5 KASIM’DA YAPILMASINA KARAR VERDİ (35912)
“DESTİCİ, HDP İLE CHP'NİN BİR GİZLİ PROTOKOL YAPTIĞI YÖNÜNDE AÇIKLAMALARIMIN BULUNDUĞUNU İDDİA ETMEKTEDİR. BU İDDİA KESİNLİKLE DOĞRU DEĞİLDİR” (29701)
Bilim için 'kadavra gönüllüsü' aranıyor (31045)
İBB’NİN 6 BİN LİRALIK "GENÇ ÜNİVERSİTELİ DESTEĞİ" İÇİN BAŞVURULAR BAŞLADI (31329)
KENDİLERİNİ FOREX ÇALIŞANI OLARAK TANITARAK VATANDAŞLARI DOLANDIRAN 29 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI. ÇOK SAYIDA SİLAH VE BÜYÜK MEBLAĞDA DÖVİZ ELE GEÇİRİLDİ (32292)
TAKSİM'DEKİ BOMBALI SALDIRI DAVASINDA 3 SANIK TAHLİYE EDİLDİ (28902)
İSTANBUL VALİLİĞİ, EVİ OLMAYAN, SOKAKLARDA YAŞAYAN VATANDAŞLARIN KALICI OLARAK KAMU MİSAFİRHANELERİNE YERLEŞTİRİLECEĞİNİ AÇIKLADI (34838)
“EKİMMİŞ, KASIMMIŞ, ARALIKMIŞ, 2024’MÜŞ GEÇİN BUNLARI, EMEKLİLERİN BİR GÜN, BİR SAAT BİLE BEKLEYECEK TAHAMMÜLÜ KALMADI” (32790)
Filenin Sultanları, Olimpiyat Elemelerini namağlup zirvede tamamladı (34339)
PROF. DR. ŞÜKRÜ ERSOY: "MARMARA DENİZİ’NDE İKİ GERİLİMİN OLDUĞU ARA MUTLAKA BİRLEŞECEK, 7’DEN BÜYÜK BİR DEPREM VERECEK (31066)
AYHAN BORA KAPLAN’IN TELEFON DÜKKANI İLE BAŞLAYAN VE 15 YILDA 15 MİLYON TL SERMAYELİ ŞİRKETE GİDEN YÜKSELİŞİ (36755)
"BELEDİYEMİZE, OTOBÜSLERE KANUNSUZCA ALINMAMA KONUSU İLE İLGİLİ TOPLAM 2 BİN 875 VATANDAŞIMIZDAN İHBAR ULAŞTI. 21 ADET ARAÇ PARKA ÇEKİLDİ" (31541)
Profesör Görür: Siyaset üstü bir bakanlıkla Türkiye'yi 10- 15 yılda depreme hazırlarız (32346)
AĞUSTOSTA KURULAN ŞİRKET SAYISI GEÇEN YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 13,9 DÜŞTÜ (29127)
"ÇOCUKLARIMIZI TARİKATLARIN KUCAĞINA BIRAKMAK DOĞRU POLİTİKALAR DEĞİLDİR" (30315)
"BİZE LEKE ATARAK KAZANACAĞINIZI SANIYORSANIZ, 23 HAZİRAN 2019'DA YEDİĞİNİZ 806 BİN FARKLILIK DEMOKRASİ TOKADININ DAHA ALASI GELİYOR 2024 31 MART'INDA" (31374)
ANTALYA’DA 24 KİŞİNİN GÖZALTINA ALINDIĞI OLAYDA; DENİZ GEZMİŞ VE ARKADAŞLARINA “TERÖR ÖRGÜTÜ YÖNETİCİSİ” DENİLDİĞİ ORTAYA ÇIKTI (31094)
'Elazığ depremi yaşanmasaydı, Kahramanmaraş depreminin büyüklüğü 8.4’e ulaşabilirdi' (30075)
Buse Tosun Çavuşoğlu, Dünya Güreş Şampiyonası'nda altın madalya kazandı (35338)
MERKEZ BANKASI, POLİTİKA FAİZİNİ YÜZDE 25'TEN YÜZDE 30'A ÇIKARDI (43387)
“İŞİD VE EL KAİDE, SURİYELİLER TÜRKİYE KALSIN İSTİYORLAR” (38135)
SAĞLIK BAKANLIĞI 5 TANE KAÇAK SAĞLIK TESİSİ ÇALIŞTIRDI (29468)

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), faaliyete başlamasının 92. yıl dönümünü kutluyor.

Tweetle

Birinci Dünya Savaşı sonrası ülkelerin kendi para politikalarını bağımsız olarak belirlemeleri yönündeki eğilimin etkisi ve Kurtuluş Savaşı'yla kazanılan siyasi bağımsızlığın ekonomik bağımsızlıkla güçlendirilmesi amacıyla bir merkez bankası kurulması yönündeki çalışmalar hız kazandı. Bu konunun ilk kez ele alındığı 1923 İzmir İktisat Kongresi'nde, özellikle "milli devlet bankası" kurulması fikri üzerinde duruldu.

1927'de dönemin Maliye Bakanı Abdülhalik Renda'nın merkez bankası kurulması hakkında sunduğu kanun taslağı kabul edilirken, 1928'de Türkiye'ye davet edilen Hollanda Merkez Bankası İdare Meclisi Üyesi Dr. G. Vissering, hazırladığı raporda, hükümete bağlı olmayan ve bağımsız bir merkez bankasının gerekliliğine dikkati çekti. Bir yıl sonra İtalyan Uzman Kont Volpi, Türk parasının istikrarının sağlanması için bir merkez bankası kurulmasının şart olduğunu belirtti.

Söz konusu gelişmelerin ardından hükümet, merkez bankası kurulmasına ilişkin gerekli yasal çerçevenin hazırlanması için harekete geçti. Lozan Üniversitesi'nden Prof. Leon Morf'un katkılarıyla Merkez Bankası yasa tasarısı hazırlandı. Tasarı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce (TBMM) 11 Haziran 1930'da kabul edildi, 1715 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu adı ile 30 Haziran 1930'da Resmi Gazete'de yayımlandı.

Farklı kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen işlevlerin tek elde toplanmasının ardından 3 Ekim 1931'de faaliyetlerine başlayan Merkez Bankası, 92. kuruluş yıl dönümünü kutluyor.

Banknot matbaası kuruldu

İkinci Dünya Savaşı'nın olumsuz etkilerinin hissedildiği 1940'lı yıllarda bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de Merkez Bankası, kamu kesiminin finansman açığını kapatmaya yönelik uygulamalarda bulundu.

1950'li yıllarda büyüme ve hızlı kalkınmanın finansmanı, Merkez Bankası kaynaklarından sağlandı. Hazine'ye kısa vadeli avans imkanı verilerek Banka kaynakları kamunun kullanımına açıldı. Bu dönemde Merkez Bankası için bir diğer önemli gelişme de 1955'te banknot matbaasının kurulması ve 1957'den itibaren banknotların ülkede basılmaya başlanması oldu.

Planlı ekonomiye geçişin yaşandığı 1960'lı yıllarda Merkez Bankası, ekonomik koşullara ve sanayinin gelişimine paralel olarak genişlemeci para politikaları izledi ve kamuya kaynak sağlamaya devam etti. Bu dönemde ayrıca, kambiyo kontrolüne ilişkin uygulamaların büyük çoğunluğu da Merkez Bankası'na devredildi.

1211 sayılı kanun

Dünya genelinde İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan değişikliklere uyum sağlamak ve Merkez Bankası'nın etkinliğini artırmak amacıyla 14 Ocak 1970'de 1211 sayılı TCMB Kanunu kabul edildi. Böylelikle tarihinde yeni bir dönem başlayan Merkez Bankası, kısmen de olsa dönemin ekonomik ve merkez bankacılığı alanındaki yeniliklerini yansıtan bir yapıya kavuştu.

Söz konusu kanun; Banka'nın yasal statüsü, organizasyon yapısı, yetki ve görevlerinde önemli değişiklikler getirdi. Anonim şirket statüsü korunan Merkez Bankası'nın sermayesi, 15 milyon liradan 25 milyon liraya yükseltildi. Hazine'nin sahip olduğu sermaye payının yüzde 51'den az olamayacağı da kanunda yer aldı.

1211 sayılı kanunun getirdiği bir diğer yenilik de "guvernörlük" adı verilen başkanlık makamı oldu. Dış temsil ve ilişkilerde denklik, protokolde eşitlik sağlanması amacıyla kurulan başkanlık makamına ilk olarak Naim Talu getirildi.

Guvernörlük makamının yanında, başkan ve başkan yardımcılarından meydana gelen "yönetim komitesi" adı altında yeni bir karar alma organı oluşturuldu. Banka'nın en üst karar alma organı statüsündeki 8 üyeli İdare Meclisi ise 6 üyeli Banka Meclisi'ne dönüştürüldü.

İlgili kanun, Merkez Bankası'na ait görev ve yetkilerin artırılması açısından da önemli yenilikler içerdi. Hazine'ye verilebilecek kısa vadeli avans miktarının üst sınırı, ilgili yıla ait bütçe ödeneklerinin yüzde 15'i oranında yükseltildi.

1980 sonrası dönem

1980'lerde yaşanan ekonomik gelişmeler, hem Türkiye hem de Merkez Bankası açısından bir dönüm noktası niteliğinde oldu. 24 Ocak 1980'de açıklanan kararlar ile Türkiye ekonomisinde yapısal bir dönüşüm başlatıldı.

Başlatılan finansal serbestleşme süreci ile para ve kur politikalarının TCMB tarafından piyasa ekonomisi ile uyumlu bir şekilde yürütülmesi için gerekli altyapının sağlanması yönünde önemli adımlar atıldı. Para politikası kapsamında, mevduat ve kredi faizlerinin piyasa koşullarında belirlenmesi hükme bağlandı.

Türk parası, yabancı paralar karşısında devalüe edilerek sabit kur rejimi ortadan kalktı. TCMB, 1983'te altın ve döviz rezervlerini etkin bir biçimde yönetmek konusunda yetkili hale getirildi. 1987'de açık piyasa işlemleri yapmaya başlayan Banka, modern anlamda para ve döviz piyasalarının kurulmasına da öncülük etti.

1989'da Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı karar ile ekonomik birimlerin döviz ile işlem yapmalarına izin verildi ve Türk parasının konvertibl ilan edilerek görece daha esnek bir döviz kuru rejimine geçildi. 1990'da ise Banka, ilk defa kamuoyuna duyurduğu para programı ile döviz kurları ve faiz oranlarındaki istikrarı bozmadan piyasanın likidite ihtiyacını karşılamayı hedefledi.

21 Nisan 1994'te Hazine'nin Merkez Bankası kaynaklarını kullanımına sınır getirildi. Bunun yanında 1997'de imzalanan bir protokol ile 1998'den itibaren Hazine'nin TCMB'den kısa vadeli avans kullanamayacağı karara bağlandı.

Banka, 2001'de araç bağımsızlığına kavuştu

Merkez Bankası'nın 1995-1999'da izlediği politika, finansal piyasalarda istikrarı sağlamaya yönelikti. Enflasyonun kontrol altına alınamaması nedeniyle 2000 yılında döviz kuruna dayalı yeni bir istikrar programı yürürlüğe konuldu. Ancak aynı yılın sonlarına doğru ekonomide artış gösteren güven kaybı ve 2001'de ortaya çıkan kriz, programın sonlandırılmasına neden oldu. 22 Şubat 2001'de döviz kurları dalgalanmaya bırakıldı.

Kriz sonrasında 25 Nisan 2001'de ekonomide yaşanan yapısal dönüşüm sonrası Merkez Bankası Kanunu'nda önemli değişiklikler yapıldı.

Fiyat istikrarını sağlamak, TCMB'nin temel amacı olarak açık bir şekilde tanımlandı. Bu çerçevede, TCMB'nin para politikası konusundaki uygulamaları ve kullanacağı araçları doğrudan kendisinin belirleyeceği hükme bağlandı. Böylelikle Banka, araç bağımsızlığına kavuştu. Banka'nın fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını destekleyeceği hükme bağlandı.

Finansal istikrarı sağlamak, Banka'nın destekleyici amacı olarak tanımlandı. Bu kapsamda Banka'nın Hazine ile diğer kamu kurum ve kuruluşlara avans vermesi, kredi açması ve bu kuruluşların ihraç ettiği borçlanma araçlarını birincil piyasadan satın alması yasaklandı. Bu sayede Banka'nın kamusal finansman ihtiyacı için bir kaynak olması engellendi.

Para politikası stratejilerinin ve karar alma mekanizmalarının kurumsallaşması amacıyla Para Politikası Kurulu da (PPK) bu dönemde oluşturuldu.

Paradan 6 sıfır atıldı

2002 yılına gelindiğinde, modern bir para politikası stratejisi olan enflasyon hedeflemesi rejimi uygulamasına geçildi. Örtük enflasyon hedeflemesinin uygulandığı 2002-2005'te, rejimin gerekli ön koşullarının karşılanmasına çalışıldı. Merkez Bankası'nın teknik ve kurumsal altyapısı güçlendirildi, tahmin modelleri geliştirildi ve veri seti genişletildi. Bu süreçte Araştırma Genel Müdürlüğü, Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü şeklinde yeniden yapılandırıldı ve iletişim politikalarının etkinliğini sağlamak amacıyla İletişim ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü kuruldu.

2005 yılından itibaren politika kararları ile ilgili öngörülebilirliğin artırılması amacıyla bir yıllık PPK toplantı tarihleri, bir takvim çerçevesinde önceden açıklandı. Tüm bu süreç sonunda 2006 yılında açık enflasyon hedeflemesi rejimi uygulanmaya başlandı.

1 Ocak 2005'te Türk lirasından 6 sıfır atıldı, Yeni Türk Lirası ve yeni kuruşlar tedavüle çıkarıldı. 1 Ocak 2009'da paradan "yeni" ifadesi kaldırıldı. Türk lirası, banknot ve kuruşlar yenilenen tasarım ve boyutlarla dolaşıma çıkarıldı.

1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu uyarınca, Merkez Bankası hisse senetleri (A), (B), (C) ve (D) olmak üzere 4 sınıfa ayrılmış olup (A) sınıfı hisse senetleri münhasıran Hazine'ye, (B) sınıfı hisse senetleri Türkiye'de faaliyette bulunan milli bankalara, (C) sınıfı hisse senetleri 15 bin hisseyi geçmemek üzere milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla imtiyazlı şirketlere, (D) sınıfı hisse senetleri ise Türk ticaret müesseselerine ve Türk vatandaşlığını haiz tüzel ve gerçek kişilere tahsis edildi.

Halihazırda Banka'nın sermayesi 25 bin TL olup 250 bin adet hisseye ayrıldı. Geçen yıl sonu itibarıyla Merkez Bankası sermayesinin yüzde 55,12'si (A) sınıfı, yüzde 23,25'i (B) sınıfı, yüzde 2,51'i (C) sınıfı, yüzde 19,12'si ise (D) sınıfı hisselerden oluşuyor.

Banka, nitelikli insan kaynağı, köklü kurum kültürü ve güçlü teknik kapasitesiyle Türkiye ekonomisinin büyümesi ve sağlamlığının artırılması için çalışmalarına devam ediyor.

Kuruluştan bugüne başkanlar

Kuruluşundan bugüne 26 kişi, TCMB Başkanı olarak görev yaptı.

İlk başkan olan Selahattin Çam 1931-1938'de bu görevi yürüttü. Çam'ın ardından Kemal Zaim Sunel (1938-1949), Mehmet Sadi Bekter (1949-1950), Osman Nuri Göver (1951-1953), Mustafa Nail Gidel (1953-1960), Memduh Aytür (1960), İbrahim Münir Mostar (1960-1962), Ziyaettin Kayla (1963-1966) Naim Talu (1967-1971), Memduh Güpgüpoğlu (1972-1975), Cafer Tayyar Sadıklar (1976-1978), Hakkı Aydınoğlu (1979-1981), Osman Şıklar (1981-1984), Yavuz Canevi (1984-1986), Rüşdü Saracoğlu (1987-1993), Bülent Gültekin (1993-1994), Yaman Törüner (1994-1995), Gazi Erçel (1996-2001), Süreyya Serdengeçti (2001-2006), Durmuş Yılmaz (2006-2011), Erdem Başçı (2011-2016), Murat Çetinkaya (2016-2019), Murat Uysal (2019-2020), Naci Ağbal (Kasım 2020-Mart 2021) ve Şahap Kavcıoğlu (Mart 2021-Haziran 2023) başkan olarak görev yaptı.

Haziran 2023'te başkanlık görevine getirilen Dr. Hafize Gaye Erkan, halihazırda görevini sürdürüyor.

Kaynak: aa.com.tr / Tarih: 2.10.2023 17:25:03 / Okunma = 37354