https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 28.03.2024 20:33:01 Jurnalist Jurnalist Haber Detay - Jurnalist Haber Sitesi

HERİF NAMAZ GEÇİYOR!






Rahmetli babam elinde günü geçmiş bir gazete parçasına daldığında, kendisini ailenin ahret hayatından da sorumlu sayan annem:

“Herif, kalk, namaz geçiyor!” diyerek onu uyarırdı.

İlk Müslümanlardan Habeşli Bilal’ın Kâbe’nin damına çıkarak inananları namaza çağırması ile annemin babama namaz vaktinin geçmekte olduğunu hatırlatan seslenmesi aynı işlevi yerine getiriyordu.
  
Ezanın sözleri Habeşli Bilal’e mi aittir, yoksa bunları Peygamber mi ona ezberlettirmiştir, bilmiyoruz. Ezan metninin ilk okunuşundan beri değişip değişmediği de bilgimiz dışında. Belki İslam tarihi araştırmacıları biliyorlardır. Fakat onun şimdi Sünnilerin yaşadığı cami ve mescit olan her yerde bugünkü biçimde ve Arapça okunduğu açık. Yalnız, Şiiler Ezan’a “Aliyul Veliyullah” ibaresiyle Hazreti Ali’nin adını eklemişlerdir.

TANRI ULUDUR, TANRI ULUDUR!
 
İkinci Meşrutiyet döneminde Türk Milliyetçiliğinin teorisyeni Ziya Gökalp, “Bir ülke ki camiinde Türkçe ezan okunur, köylü anlar manasını namazdaki duanın” diye yazmış, “Ey Türk oğlu işte senin orasıdır vatanın” diye eklemişti. Onun bu dileğini Atatürk gerçekleştirdi. 1933’te Ezan’ı Türkçe ile okutmaya başladı ve bu durum, 1950’ye kadar sürdü. Köyümüzdeki caminin imamı komşumuz Kasım Hoca nın tan vaktinde “Tanrı Uludur, Tanrı uludur” seslerini hayal meyal hatırlıyorum. 1944 doğumlu olduğuma göre demek ki en çok altı yaşındaydım.
 
17 yıl az bir zaman değildir ama demek ki alışkanlıklardan kurtulmak kolay değildir. Kör cehalet Ezanın Türkçesini ezan saymayarak 1950’de Ezan’ın Arapçasını okumaya başladı.  
Ezanı temsil eden cümlelerden en önemli olanı Arapça “Hayyealel salah”, Türkçesi ile “Haydin namaza” seslenişidir. Geri kalan cümleler, İslamiyet’in ortaya çıktığı dönemin ihtiyaçlarını yansıtır. İslamiyet’ten önce Kâbe’de her kabilenin bir tanrısı bulunduğu için, bu inancı yıkmak amacıyla “Allahü ekber” (Tanrı uludur)  “Eşhedü en lailahe İllallah” (Allahtan başka ilah yoktur) Türkçe Ezan’daki biçimiyle “Tanrıdan başka yoktur tapacak”  cümlesi buna örnek verilebilir.  Gene peygamberlik kavramını pekiştirmek için “Tanrı’nın elçisidir Muhammet” cümleleri Ezan’da yerini bulmuştur.  Şimdiki Müslümanların anlayışında başka tanrılar olmadığı ve Muhammet’in Tanrı’nın elçisi olduğu konusunda bir kuşku bulunmadığı için bunlar günlük dilde kullanılmaz, dinsel metinlerle günümüze kadar taşınmıştır.

GÜNDE BEŞ KEZ DUYURU

Ezan sesleri, meydan saatleri yapılıncaya kadar bir bakıma günün takvimi gibidir. Tan yerinin attığını, güneşin gelip tepemize dikildiğini, ufkun ötesine geçtiğini hatırlatır. İkindi ve yatsının da herhalde haber verdiği bir doğa olayı olsa gerek. Gerçi Kur’anın birkaç suresinde “Günde üç vakit namazınızı kılın” emri vardır ve bunların sabah, öğlen ve akşam vakitleri olduğuna işaret edilmektedir Caferiler bunun için üç vakit namaz kılıyorlar, Sünnilikte peygamberin kıldığı vakitlerle, farzların yanındaki sünnetleri kılmak da bir uygulama olarak yerleşmiştir. Kur’an kaynak gösterilerek de olsa bu gerçeklerin hatırlatılması, birçok insanın hoşuna gitmez. Dedim ya Ezanın ancak Arapça okunursa Ezan sayılacağı gibi alışkanlıklara çarpıp geri döner.

Hıristiyan toplumlarında belirli zamanlarda çalınan çanlar gibi ezan da millî kültürün bir parçası haline gelmiştir. Cuma ve bayram namazları hariç, namaz vakitlerinde imamların arkasında bazı camilerde birkaç kişi, bazı camilerde birkaç saftan fazla kalabalık olmuyor, hatta birçok imam sabah ezanını okuyup mescitte veya camide tek başına namaz kılıyorsa da ezan sesinden rahatsız olmamak gerekir. Müslüman bir topluluk içinde doğup büyüyenler için ezan sesi, kulaklarımıza annemizin ninnileri kadar hoş gelir. Günümüzde çoğu camide okunan ezanlardaki sesin ahengi yok. Örneğin bizim köyde mahallelerde bulunan toplam yedi cami ve mescitten aynı anda veya peş peşe kulakları sağır eden bir ezan sağanağı ortalığı kaplıyor. İşin bu kısmı ihtiyacın ve inancın ötesinde bir din gösterisi halini almış bulunuyor.

KURU ŞEY TAHTAYA YAPIŞMAZ
 
Sözü, şu sıralarda Türkiye’nin gündemini işgal etmiş, korona salgınını bile gölgede bırakma istidadında olan İzmir’deki olaya getireceğim tahmin edilmiştir sanırım. İzmir’de minarelerden duyulmuş İtalyan partizanlarının antifaşist mücadelesinden doğmuş “Çav Bella” şarkısı ve Selda Bağcan’ın söylediği ve zalimlere, soygunculara “Yuh” çeken türküsü birer gün ara ile çalınmış!

Bunu hangi sivri akıllı veya maceracı düşünmüşse, gücünü kaybettikçe söylemlerinde dinî değerlere daha çok yer veren ve bunu CHP’yi milletin gözünden silmek için kullanan iktidarın eline güçlü bir koz vermiştir. İktidar çevreleri için bu olay, devlet malını yağmalamak, “Bakara makara” diye dini değerlerle dalga geçmek, büyük rüşvetler alıp vermek gibi göz yumulacak bir olay değildir! Şimdi çeşitli kurumlardan 30 kişilik bir ekip, harıl harıl bunu yapanı veya yapanları araştırıyormuş. Üstelik bulduklarında ona “cami dibinde ezan dinletebiliriz” diyorlar. Bir zamanlar, hapishanedeki solculara zorla İstiklal Marşı söyletmek, marşın on kıtasını ezberletmek gibi kanunda olmayan bir ceza keşfetmişlerdi. Bu da ona benzeyecek!

Kimse endişe etmesin, Türkiye’nin bütün camilerinden beş vakit ezan okunuyor ve okunmaya devam edecek. İzmir minare hoparlörlerinden duyulmuş olan iki ezgi, Ezan’ın rakibi değildir. Ortalığı velveleye vermenin anlamı ve CHP yetkililerinin de “suç üzerimizde kalacak” endişelerine yer yoktur. Zira kuru şey tahtaya yapışmaz.(24 Mayıs 2020)

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 25.05.2020 00:00:00 / Okunma = 15633

Yazarın Diğer Yazıları

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (136)
Türkçe Niye Yok ? Türkçe Niye Yok ? (149)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (321)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (702)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (722)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (960)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (919)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (1110)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (1229)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (1277)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (1312)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (1441)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (1325)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (2407)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (3097)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (1938)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (2395)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (2158)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (2638)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (2667)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (2584)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (3219)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (3365)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (5292)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (4518)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (3603)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (3349)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (4819)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (6252)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (4186)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (5118)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (9284)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (5593)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (6674)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (5417)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (5323)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (6198)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (7073)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (8187)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (5899)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (9716)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (6461)
BM kimi koruyor? BM kimi koruyor? (6653)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (11822)
ATATÜRK VE ERMENİLER ATATÜRK VE ERMENİLER (9335)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (15195)
Afrika’ya Uyandırma Desteği Afrika’ya Uyandırma Desteği (12192)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (19637)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (18285)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (15450)
İktidarın çıkmaz yolu İktidarın çıkmaz yolu (14202)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (14225)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (15038)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (22167)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (33043)
Kahrolası İyimserler! Kahrolası İyimserler! (14268)
AB Sorunun Farkında AB Sorunun Farkında (11806)
Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. (23497)
Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? (13389)
En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! (20160)
Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? (17666)
AB’deki Yeni Oyun AB’deki Yeni Oyun (12518)
CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! (26235)
“Bu Adam İçin Değmezdi”!.. “Bu Adam İçin Değmezdi”!.. (18179)
Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın (17419)
Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? (16179)
BM’nin İşi Zor BM’nin İşi Zor (11661)
Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… (16461)
AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok (15555)
Araba devrilmeden yazdıklarım. Araba devrilmeden yazdıklarım. (22372)
Kınadığınla sınanmak! Kınadığınla sınanmak! (16687)
Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? (22085)
ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? (17397)
Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! (23143)
Türklerin Kardeş Kömeği Türklerin Kardeş Kömeği (16333)
AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? (16207)
Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? (19734)
Muharrem İnce’ye oy vermek… Muharrem İnce’ye oy vermek… (16993)
Kıbrıs Niye Önemli Kıbrıs Niye Önemli (14351)
Rumların “çözüm” modeli! Rumların “çözüm” modeli! (16740)
MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP (18037)
Bunlarla mı ortak olacağız? Bunlarla mı ortak olacağız? (17345)
Rumlar Umudu AB’de Rumlar Umudu AB’de (14506)
2023 Seçim Güvenliği Üzerine… 2023 Seçim Güvenliği Üzerine… (18125)
IRMAK YATAĞINI BULDU IRMAK YATAĞINI BULDU (13822)
Üç oda bir tabut Üç oda bir tabut (13974)
Rumların Büyük Hayalleri Rumların Büyük Hayalleri (16155)
Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi (20585)
Depremin Sordurduğu Sorular Depremin Sordurduğu Sorular (17767)
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI (15926)
20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ  BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER 20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER (19007)
Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! (21015)
10 bin lira öyle mi? 10 bin lira öyle mi? (14421)
Duyanlaraaa duymayanlaraaa Duyanlaraaa duymayanlaraaa (15528)
Aman ha mağduriyet yaratmayalım Aman ha mağduriyet yaratmayalım (14330)
Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur,  Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur, Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri (27832)
Öneriniz ne? Öneriniz ne? (13226)
Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… (20535)
Üçüncü kez aday olabilir mi? Üçüncü kez aday olabilir mi? (14529)
ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? (22525)