https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 29.03.2024 00:54:05 Jurnalist Jurnalist Haber Detay - Jurnalist Haber Sitesi

Atatürk, Dogmalar ve Dogmatizm





Önyargıları yok etmek atom çekirdeğini parçalamaktan daha zordur. ALBERT EINSTEIN

          Felsefe ansiklopedilerinde DOGMATİZM veya DOGMACILIK şöyle tarif ediliyor. Felsefe ve bilim de zaman ve mekanın özel şartlarını yani gerçeğin somutluğu ilkesini dikkate almadan, değişmez kavram ve formüllere dayanan bir düşünce tarzını belirten bir terim. Veya " öne sürülen öğreti ve ilkeleri eleştirmeden doğru olarak benimseyen ve benimsediği varsayımlardan katı bir yötemle önermeler türeten felsefe anlayışı. Karşıtı kuşkuculuk. Doğruluğu sınanmadan benimsenen ve bir öğretinin ya da ideolojinin temeli yapılan sav veya savlara dogma deniyor. Bus savlara körü körüne inanan ve yaşam felesefesini bu savlar üzerine bina eden kişiilere dogmatik diyoruz. Dogma, dogmatizm, dogmatik kavramları batı kökenli kavramlardır. Doğu – İslam düşünce sisteminde bunların karşılı nass, nassiye, nassi kavramlarıdır. Dogmatikler doğru belledikleri bir formulu, anlayısı, ideooljiyi, siyaseti, tek sözcükle ifade edersek yaklaşımı, bu yaklaşımın hangi tarihte ve hangi coğrafyada, hangi maddi – gayrı maddi koşullarda ortaya çıktıklarını irdelemeden, sorgulamadan her tarihte ve her coğrafyada uygulamaya kalkarlar.

Dogmatizmin en yaygın olduğu alan şüphesiz dinlerdir, dinsel düşünce sistemleridir. Özellikle vahiye dayalı semavi dinlerdir. Vahiy yoluyla iletilen tanrı kelamı veya peygamberlerin söz ve davranışları, bu düşünce sistemlerinin dogma ları, nass larıdır. Dindarlar bunu saklamazar da. O dogmaları ( nass ları ) imanın temelleri olarak kabul ederler. Batı Dünyası Aydınlanam Devrimi ile bu tür din kaynaklı dogmatizmi aşmıştır. İslam Dünyası ne yazık ki bu eşiği aşamamıştır. Bugün içinde bulunduğu, cehaletin, geriliğin, zayıflığın, sefaletin temelinde bu aydınlanma eşiğini aşamaması yatmaktadır.
Dogmatizm sadece din kaynaklı inanç ve düşünce akımlarına özgü bir yanılgı değildir. Seküler nitelikli politik ve felsefi akımlar içinde de çok sık görülen bir yanılgıdır. Hatta zaman zaman en gelişmiş ülkelerde milyonların sapkın dogmaların peşinde kendilerini ve dünyayı kana bulamalarına , zorbalıklara dünyamız yakın tarihte tanık oldu. Dünyanın bilim, düşünce ve sanat yaşamına büyük katkıları olmuş bir Alman ulusunun sapkın nazi ideolojisinin dogmalarının peşinde çılgınca sürüklenişi örneklerden biridir. Aynı şekilde insanlığın geliştirdiği en ileri bir politik – felsefi düşünce sistemi olan bilimsel sosyalizimin Stalin Rusyasında, günümüz Kuzey Kore sindeki insanlık dışıi uygulamaların kökeninde dogmatik saplantılar vardır.

İnsanlar, büyük ve saygın siyaset önderlerinin, politik – felsefi düşünce, ideoloji veya doktrin kurucularının eserlerini, söz ve davaranışlarını dogmalaştırmaya eğilimlidirler. Bu hem kolay bir yoldur, fazla zihin yormadan düşünceler üretir, planlar, programlar yaparsınız, kendi haklılığınızı kanıtlamak için saygın tarihi kişiliklerin söz ve davranışalarından kolayca kanıtlar bulursunuz. Düşüncelerinize, plan ve programlarınıza hazır taraftarlar bulursunuz. Alışılmış düşüncelere, önyargılara ters düşünceler ileri sürerseniz taraftarlarınız azalır, karşıtlarınız çoğalır, rüzgara karşı yelken kullanmak, akıntıya karşı kürek çekmek zorunda kalırsınız.

Tarihin en uzun süreli dogmalaştırılan düşünce adamı şüphesiz Aristo dur. Karl Marx, Lenin, Mao vbg düşünce ve siyaset önderlerinin hepsi şu veya bu ölçüde dogmalaştırılmışlardır. Ülkemizin milli önderi Atatürkümüz de her büyük ve saygın siyaset önderi, devlet kurucusu gib, Dogmalaştırılma taehlikesine maruzdur. Atatürkçülük veya Kemalizm adı üzerinden dogmatik tezler, programlar, palanlar, üretilmektedir. Bunları teker teker ele almak bir makalenin boyutlarını aşan bir çalışma gerektirir. O nedenle bu yazımızda bizzat Atatürk ün dogmalar ve dogmatizm hakkındaki düşüncelerini açıklayan iki örneği okuyucu ile paylaşmakla yetineceğim.

Birinci örnek, YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU NDAN BİR ANI:

GÜNÜNÜ TAM anımsamıyorum, on beş yıldan fazla geçmiş olacak. Türk Tarih Kurumunun salonunda Atatürk Enstitüsü nün açılışı dolayısıyla değerli bilgin, tarihçi ve yazarlardan bir grup konuşuyordu.
Sıra rahmetli Yakup Kadri Karaosmanoğlu na geldi. Titrek sesiyle ,
" Arkadaşlar " dedi " Bir gün Atatürk Falih Rıfkı Atay ile beni çağırdı. Elinde Halk Partisi Tüzüğü nün yeni hazırlanmış bir şekli vardı. Çocuklar, dedi O bize böyle hitap ederdi, alın bunu şöyle güzelce bir okuyun, sonra da çekinmeden bana fikirlerinizi söyleyin.
Tüzük taslağını iyice okuduktan sonra Falih ile beraber karşısına çıktık.
E , çocuklar dedi nasıl buldunuz ?
Paşam çok güzel bulduk , yalnız bir eksiği var, bir rengi, bir öğretisi ( akidesi, ideolojisi ) yok dedik.
İşte o vakit Atatürk olduğu yerde şöyle bir doğruldu, ve sert bir sesle,
" Çocuklar dedi, bu memleketin şimdiye kadar başına ne kadar bela gelmişse, hepsi dogmalardan gelmiştir. Bırakın bu böyle uygulansın. Bizden sonra gelecekler daha iyi bir şey bulurlarsa bizimkisini değiştirirler. "
Yakup Kadri sözü şöyle bitirdi:
" Aman arkadaşlar, sakın Atatürk ü de bir dogma yapmayalım. Bu , onun en çok nefret ettiği şeydi."
AKTARAN : NÜVİT OSMAY / İNSAN MÜHENDİSLİĞİ, ALFA Yayınları 17.baskı. Sayfa-445
( İlk Baskı: 1968 )

İkinci örnek : Haftalık Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisinin her sayısında tekrarlanan Atatürk
sözü:
MANEVİ MİRASIM BİLİM VE AKILDIR.
" Ben , manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma , hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır. .. Zaman süratle ilerliyor, milletlerin , toplumların , kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor.. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkar etmek olur... Benim Türk Milleti için yapmak istediklerim ve başarmmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar....
Mustafa Kemal "
Dogmatizm sadece inanç, düşünce kurucuları veya siyaset önderi kişiliklerin dogmalaştırılmaları ile sınırlı değildir. Medeniyetler, uluslar, bölgeler, hatta sosyal sınıflar , meslek grupları arasında bile kendine has dogmalaştırmalar, dogmatizmler üretilmektedir. Örneğin Bati merkezci Üstün beyaz adamın yanılmazlığı, Batı Kültürünün Doğu tıoplumlarına önyargılı yaklaşımı Oryantalizm, herhangbir etnik topluluğa genel olarak atfedilen pozitif veya negatif önyargılar anlamında etnosentirizm ( etnik merkezcilik ) vs. gibi. Örneğin 1962 de 21 Mayıs harbiyelilerin bir sloganı vardı, " Harbiyeli aldanmaz " Bu da benzer bir örnektir.

Takipçileri tarafından dogmalaştırılan düşünce ve siyaset önderleri yaşadıkları dönemin dogmatizmlerini aştıkları için büyük insan oldular. Başarılarının temelinde geçmişin dogmalarını, önyargılarını sorgulayarak yeni düşünceler, yeni yaklaşımlar geliştimeleri vardır. Ayrıca dogmatizm FANATİZM, SEKTERİZM, ŞÖVENİZİM gibi uluslara ve insanlığa birçok acılar yaşatan hastalıklı siyasi akımların düşünsel temelidir aynı zamanda. Bu sütunlarda dogmatizmi tartışmaya devam edeceğiz. Okuyucularımızdan da katkı ve eleştirilerini bekliyoruz. Sözümüzü Yakup Kadri Karaosmanoğlu nun yukarda andığımız sözü ile bitirelim : " Aman arkadaşlar, sakın Atatürk ü de bir dogma yapmayalım. Bu , onun en çok nefret ettiği şeydi."

 

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 1.04.2016 00:00:00 / Okunma = 8276

Yazarın Diğer Yazıları

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (140)
Türkçe Niye Yok ? Türkçe Niye Yok ? (154)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (324)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (705)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (726)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (964)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (924)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (1114)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (1235)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (1281)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (1316)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (1446)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (1329)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (2411)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (3101)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (1943)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (2401)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (2162)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (2641)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (2672)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (2588)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (3223)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (3370)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (5298)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (4524)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (3607)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (3354)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (4826)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (6257)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (4193)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (5123)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (9288)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (5599)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (6679)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (5422)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (5327)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (6203)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (7076)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (8190)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (5907)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (9724)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (6466)
BM kimi koruyor? BM kimi koruyor? (6661)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (11827)
ATATÜRK VE ERMENİLER ATATÜRK VE ERMENİLER (9340)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (15201)
Afrika’ya Uyandırma Desteği Afrika’ya Uyandırma Desteği (12198)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (19642)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (18292)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (15456)
İktidarın çıkmaz yolu İktidarın çıkmaz yolu (14213)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (14234)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (15043)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (22173)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (33049)
Kahrolası İyimserler! Kahrolası İyimserler! (14273)
AB Sorunun Farkında AB Sorunun Farkında (11810)
Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. (23502)
Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? (13396)
En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! (20168)
Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? (17672)
AB’deki Yeni Oyun AB’deki Yeni Oyun (12530)
CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! (26242)
“Bu Adam İçin Değmezdi”!.. “Bu Adam İçin Değmezdi”!.. (18188)
Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın (17429)
Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? (16189)
BM’nin İşi Zor BM’nin İşi Zor (11668)
Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… (16469)
AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok (15565)
Araba devrilmeden yazdıklarım. Araba devrilmeden yazdıklarım. (22377)
Kınadığınla sınanmak! Kınadığınla sınanmak! (16694)
Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? (22092)
ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? (17403)
Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! (23152)
Türklerin Kardeş Kömeği Türklerin Kardeş Kömeği (16341)
AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? (16212)
Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? (19739)
Muharrem İnce’ye oy vermek… Muharrem İnce’ye oy vermek… (16998)
Kıbrıs Niye Önemli Kıbrıs Niye Önemli (14359)
Rumların “çözüm” modeli! Rumların “çözüm” modeli! (16748)
MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP (18043)
Bunlarla mı ortak olacağız? Bunlarla mı ortak olacağız? (17352)
Rumlar Umudu AB’de Rumlar Umudu AB’de (14513)
2023 Seçim Güvenliği Üzerine… 2023 Seçim Güvenliği Üzerine… (18133)
IRMAK YATAĞINI BULDU IRMAK YATAĞINI BULDU (13829)
Üç oda bir tabut Üç oda bir tabut (13985)
Rumların Büyük Hayalleri Rumların Büyük Hayalleri (16167)
Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi (20593)
Depremin Sordurduğu Sorular Depremin Sordurduğu Sorular (17775)
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI (15937)
20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ  BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER 20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER (19018)
Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! (21025)
10 bin lira öyle mi? 10 bin lira öyle mi? (14428)
Duyanlaraaa duymayanlaraaa Duyanlaraaa duymayanlaraaa (15535)
Aman ha mağduriyet yaratmayalım Aman ha mağduriyet yaratmayalım (14338)
Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur,  Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur, Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri (27840)
Öneriniz ne? Öneriniz ne? (13231)
Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… (20541)
Üçüncü kez aday olabilir mi? Üçüncü kez aday olabilir mi? (14535)
ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? (22533)