https://jurnalist.com.tr/ Etkin Seçkin Haber Sitesi tr 28.03.2024 11:58:34 Jurnalist Jurnalist Haber Detay - Jurnalist Haber Sitesi

Anayasal Vatandaşlık ve Sn. Rıza Türmen in Düşüncesi (6)- Bölüm 2





Anayasal Vatandaşlık ve Sn. Rıza Türmen in Düşüncesi (6)- Bölüm 2

Önerilen "başka bir vatandaşlık tanımı"nın TC vatandaşlığı ya da Türkiye vatandaşlığı olduğunu artık biliyoruz. Bilmediğimiz ve bu düşüncede olanların açıklamadığı şey, "kültürel hakları tanımak" işleminin ne anlama geldiğidir.
Anayasal Vatandaşlık ve Sn. Rıza Türmen in Düşüncesi (6)- Bölüm 2

 

BU "BAŞKA BİR TANIM" NASIL BİR SİSTEM GETİRECEK?

Başka bir vatandaşlık tanımı, nasıl bir toplum ve devlet sistemi kurmayı gündeme getirecek? Sayın Türmen in yazısında bu soruya karşılık gelen paragraflar şunlardır:

"Bu talepler, ancak hak temelinde bir vatandaşlığın kabul edilmesiyle karşılanabilir. Bu haklar, temel hak ve özgürlükler yanında farklı olmaya ilişkin kültürel hakları da kapsıyor. Bireyin farklılığını koruyup geliştirebildiği bu haklara sahip olması, bunların anayasa ve yasalarla güvence altına alınması, azınlığın çoğunluğa karşı korunması yanında tüm vatandaşların birlikte yaşayabilecekleri ortak bir zemin yaratabilmek bakımından da önemli. Bu nedenle, kültürel hakların tanınması toplumda bölünmeyi değil bütünleşmeyi öngörür."

Buna göre anayasa, "bireyin/yurttaşın temel hak ve özgürlükleri" üzerine yükselmeyecektir. Bu olacak, ama bireysel haklara ek olarak bir de "topluluk hakları" inşa edilecektir. Yani şimdiki "devlet – birey" arasındaki doğrudan ikili ilişki, "devlet – milliyet (kültürel topluluk) – birey" biçiminde aracılı üçlü ilişkiye dönüştürülecektir.

Önerilen "başka bir vatandaşlık tanımı"nın TC vatandaşlığı ya da Türkiye vatandaşlığı olduğunu artık biliyoruz. Bilmediğimiz ve bu düşüncede olanların açıklamadığı şey, "kültürel hakları tanımak" işleminin ne anlama geldiğidir. Kolektif kültürel haklar, devlet ve toplum sisteminde nasıl kurulacak ve işletilecektir?

Şimdiki gibi etnik kimliklere kör bir devlet değil, bireylere etnik topluluklar ya da milliyetler huzmesinden bakan bir devlet inşa edilecektir. Şimdiki vatandaşlık sistemi doğrudan doğruya bireysel hak ve özgürlüklere dayanmaktadır. Önerilen sistemde ise, devlet ile birey arasına kolektif kültürel kimlik (Otto Bauer in diliyle milliyetlere kültürel özerklik), yani etnik grup/milliyet halkası yerleştirilecektir.

Şimdiki ulusal devlet ilkesi, bu tür bir mantığı reddeder. Bu sistemde devlet – birey ilişkisi ulusal kimlik (Türk vatandaşlığı) sayesinde doğrudan kurulur. Eğer herhangi bir birey, sinsice, kör kalınması gereken etnik kimliği bahane edilerek temel hak ve özgürlüklerden yoksun bırakılırsa, bunun sonucu meşruiyetin yıkımı, yönetebilirliğin bunalıma düşmesi olur. Bu nedenle, bu tür uygulamalar genel kamuoyu süreçlerinin yanı sıra idare hukuku, - medeni hukuk – ceza hukuku hükümleriyle yasak kılınmıştır.

Önerilen formül ise, toplumdaki tüm "kültürel topluluklar"ın kendi hukuksal varlıklarına kavuşturulmasını ister. Bu, yazarın da belirttiği gibi "siyasal bir talep"tir; dolayısıyla ilk sonucu devlet – birey ilişkisinin yeniden kurulmasıdır. Bu formülde bireyler devletin karşısında bir yandan "birey olarak gerçek kişi"liğe, ama aynı zamanda ait olduğu kültürel topluluğun –milliyetin hukuksal kişiliğine de sahiptir. Devlet, bireyler arası eşitliği, milliyetler arası eşitlik süzgeci üzerinden sağlayacaktır.

Bu nasıl yapılabilir?

İki örnek düşünebiliriz: Örneğin, kolektif kültürel haklar bağlamında, etnik grup ya da milliyetlerin dillerinin de resmi dil sayılması gerekir. Demek ki yalnızca mahalledeki gündelik yaşam değil, asıl önemlisi siyasal ve yönetsel yaşam "çok dilli" hale gelecektir. Eğitim, savunma, bürokratik işlemler... , birden fazla resmi dille yürütülecektir.

Yine örneğin, bürokrasiye atamalar ve elbette genel ve yerel seçimler sisteminin de buna göre düzenlenmesi gerekir. Diyelim ki kamu yönetimine personel alımı, yönetici ataması yapılacak. "Eşit anayasal vatandaşlık" yani farklılıkların eşitliği ilkesi gereğince, işe alımlarda, her milliyete ülke nüfusunun içindeki payına uygun oranda kota ayrılması zorunlu olacaktır. Benzer biçimde, siyasal seçimlerde de her etnik topluluk/milliyet, ülke nüfusunun ne kadarını oluşturuyorsa, TBMM ve belediye meclisi sandalyelerinin o kadarlık yüzdesi bu gruplara ayrılacaktır.

Aksi halde, böyle düzenlemeler yapılmazsa, "etnik gruplar arasında anayasal eşitlik" emri nasıl sağlanabilir?

Böyle bir devlet işleyişinde merak edilmeye değer boyutlar vardır. Birkaçını şöyle dile getirebiliriz:

(1) Bireysel temel hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi görevinin ne kadarı devlete, ne kadarı kolektif kültürel hak sahibi milliyete bırakılacaktır?

(2) Devlet bireyler arasında eşitliği sağlamaktan mı, yoksa etnik gruplar/milliyetler arası eşitliği sağlamaktan mı sorumlu olacaktır?

(3) Kolektif kültürel hak toplulukları, yani milliyetler arasında ortak bağ ne üzerinden ve nasıl kurulacaktır?

(4) Uygarlığın en önemli işareti olan entegrasyon/bütünleşme , farklılıklar sürekli derinleştirilirken hangi mekanizmayla sağlanacaktır?

Yoksa kolektif kültürel hakları tanımak yukarıda belirttiklerimizden başka bir siyasal sistem mi öngörmektedir?

SONUÇ

Bu yaklaşımın, Yugoslavya nın Birleşmiş Milletler ve "uluslararası toplum" mandasında altı devlete bölünmesinden sonra ortaya çıkan Makedonya ve Kosova gibi örneklerde yaratılmış olan etnik topluluklar demeti" modelinden başka bir sistem vaat etmediğini söyleyebiliriz. Böyle bir sistemin, Türkiye gibi coğrafya, nüfus, ekonomi bakımından büyük ve Asya – Avrupa arasında Orta Doğu ile sarmalanmış bir ülkeyi geleceğe taşıma gücü yoktur.

"Türk vatandaşlığı" değil, ama "TC vatandaşlığı" etnik temellere dayanan bir anayasa getirir. Çünkü anayasal vatandaşlık denen bu formül, anayasanın yalnızca yurttaşların temel hak ve özgürlüklerine dayanan değil; aynı zamanda milliyetlerin / etnisitelerin / kolektif kimliklerin haklarına dayanmasını öngörür. Böylece, vatandaşlık etnik olmasın derken, tüm toplum ve devlet sistemi etnikçiliğe dayandırılmış olur.

Bizler, ulusal vatandaşlık temelinde bir anayasa olsun diyoruz. Anayasa geniş ve güçlü bireysel temel hak ve özgürlüklere dayansın diyoruz. Etnik – dinsel toplulukların kimlik hakları vatandaşlıkla, yani siyasal olarak değil; sosyal – kültürel alanda özgürleştirilsin diyoruz.

Söz konusu yaklaşımı savunanların, en önemli soruyu duymazdan gelmelerine son vermek ve açıklamalarını istemek gerekir:

Anayasal vatandaşlık (TC) çerçevesinde tanınacak olan "kolektif kültürel haklar nasıl bir siyasal – yönetsel sistem kurulmasını gerektirmektedir? Bu hakların kullanılmasını sağlayacak kural ve kurumlar nelerdir?

Kimsenin bu soruları duymazdan gelme hakkı yoktur. Aksi halde, ne "etnikçi değil özgürlükçü olalım" sözleri, ne de "silahlar sussun fikirler konuşsun" sözleri kimseye inandırıcı gelmeyecektir. [BAG, 11 Şubat/Yayın 25 Mart 2013]

Yazar Sayfası: Yazarın Köşesi: / Tarih: 16.04.2013 00:00:00 / Okunma = 3417

Psikojenik Amnezi (Yakınsak Aklın Unuttukları)
[ Ali Kurt ]

Bir Akıllının Taşınamaz Sırları
[ Ali Kurt ]

Evlilik mi, Bir Daha Düşün?
[ Ali Kurt ]

Kemik Kıran
[ Ali Kurt ]

Solak Nene, Eski Defter
[ Ali Kurt ]

Askıda Kalan Hayatlar
[ Ali Kurt ]

Delimsek
[ Ali Kurt ]

Arınma Seremonileri
[ Ali Kurt ]

Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! Ekonomik Öngörülerin Çöktüğü Bir Dönem! (132)
Türkçe Niye Yok ? Türkçe Niye Yok ? (145)
Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler (317)
HANEDAN DÜĞÜNÜ… HANEDAN DÜĞÜNÜ… (696)
Doğru mu, Yalan mı? Doğru mu, Yalan mı? (718)
Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… Evrim, Karşı Evrim, Devrim, Karşı Devrim… (956)
Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç Yanlış Strateji, Yanlış Başlangıç (912)
Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? Müzakerelerin İçeriği Değişir mi? (1105)
Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım Teğmenlerin İhracında En Çok Buna Şaşırdım (1225)
CUMHURBAŞKANI… CUMHURBAŞKANI… (1273)
Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? Batı, Kıbrıs Müzakerelerini Neden Başlatmak İstiyor? (1306)
Devlete Küsmek! Devlete Küsmek! (1436)
Seçimden Sonrası Tufan!.. Seçimden Sonrası Tufan!.. (1320)
Soğuk Savaş Kızışıyor Soğuk Savaş Kızışıyor (2402)
Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. Askeri Sınavlarda Neler Olmuş Neler!.. (3090)
Küresel Güç Değişikliği Başladı Küresel Güç Değişikliği Başladı (1934)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (2387)
Dost musunuz Düşman mı? Dost musunuz Düşman mı? (2153)
Sahte Politikaların Efendileri! Sahte Politikaların Efendileri! (2629)
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Aşama (2663)
“Agapite Tayyip”… “Agapite Tayyip”… (2578)
Özeleştiri Zamanı Geldi Özeleştiri Zamanı Geldi (3209)
Nüfusun artmasından medet ummak! Nüfusun artmasından medet ummak! (3360)
Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun Dünyada hoş bir seda bırakıp giden babam Prof. Dr. Hakkı Atun (5282)
AB’nin Çirkin Tarafgirliği AB’nin Çirkin Tarafgirliği (4509)
İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… İsrail Mallarının Boykotu Zırvası… (3595)
Son Tecavüz!.. Son Tecavüz!.. (3340)
Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz Doğu Akdeniz’i Asla Kaybedemeyiz (4812)
100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ 100 YILLIK CUMHURİYET’TE SINIF MÜCADELELERİ (6248)
Filistin Nere, İsrail Nere! Filistin Nere, İsrail Nere! (4180)
Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri Filistinliler ve Kıbrıs Türkleri (5110)
“N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” “N’oldu İslamcı, Raks Ediyırdın!” (9276)
Terör Örgütleri Niye Kuruldu Terör Örgütleri Niye Kuruldu (5585)
“Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! “Lütfen” Terör Örgütleriyle İlişkinizi Keser misiniz?! (6668)
Beklentiler Boşa Çıktı Beklentiler Boşa Çıktı (5411)
Bu Kış Çok İnsan Ölecek! Bu Kış Çok İnsan Ölecek! (5314)
Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine Yanlış gündemli CHP kongreleri üzerine (6190)
LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET LAİKLİK: SEN SAĞ BEN SELAMET (7067)
Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 Rumlar Niçin Müzakerelere Geri Dönüş İstiyor-1 (8180)
Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! Beni %48 listesinden düş Bay Kemal! (5894)
Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? Menendez’in Türk Düşmanlığının sebebi ne? (9702)
Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği itibar (6450)
BM kimi koruyor? BM kimi koruyor? (6645)
Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. Hayaller Türkiye Yüzyılı… Gerçekler Ruanda!.. (11813)
ATATÜRK VE ERMENİLER ATATÜRK VE ERMENİLER (9328)
Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü Kıbrıs’ta Taraflı Görev Yapan BM barış Gücü (15183)
Afrika’ya Uyandırma Desteği Afrika’ya Uyandırma Desteği (12181)
Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. Başbakan Erdoğan’ı “Yakmayı” Düşünürken!.. (19628)
CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı CHP, AKP’den Tüm Kötü Zihniyeti Emanet Aldı (18279)
Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi Türkiye’nin Kıbrıs ve AB Stratejisi (15438)
İktidarın çıkmaz yolu İktidarın çıkmaz yolu (14189)
Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı Türkiye’nin Ortadoğu Açılımı (14213)
Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası Türkiye - NATO Toplantısının Perde Arkası (15028)
Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. Bu Kadarını Lord Curzon Bile Hayal Etmemiştir!.. (22160)
Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) Bâis-i şekvâ bize hüzn-i umûmîdir Kemâaaaaal! (N.Kemal) (33029)
Kahrolası İyimserler! Kahrolası İyimserler! (14257)
AB Sorunun Farkında AB Sorunun Farkında (11790)
Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. Darbeci General: “15 Temmuz İçin Sus Emri Verildi”!.. (23487)
Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? Türkiye'yi Dışlama Senaryosu mu? (13379)
En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! En çok sevilen kişilikten, en çok nefret edilen bir kişiliğe doğru son hızla gidiyorsun Kılıçdaroğlu! (20152)
Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? Kemal Kılıçdaroğlu CHP başından gitmediği sürece benim için CHP bitmiştir, oy vermem. Neden mi? (17656)
AB’deki Yeni Oyun AB’deki Yeni Oyun (12502)
CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! CHP’de yalapşap kongreler çözüm getiremez ! (26222)
“Bu Adam İçin Değmezdi”!.. “Bu Adam İçin Değmezdi”!.. (18165)
Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın Türkiye’ye Bir de Uzaktan Bakın (17409)
Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? Diyorlar ki ekonomi düzelir mi? (16165)
BM’nin İşi Zor BM’nin İşi Zor (11651)
Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… Kılıçdaroğlu’nun İşgalci Kafası… (16454)
AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok AB’nin Gündeminde Kıbrıs Sorunu Yok (15542)
Araba devrilmeden yazdıklarım. Araba devrilmeden yazdıklarım. (22360)
Kınadığınla sınanmak! Kınadığınla sınanmak! (16676)
Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? Anket oranları neden birbirine yakın gösteriliyor? (22074)
ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? ERDOĞAN NEDEN BU KADAR HIRÇIN? (17384)
Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! Muharrem İnce’ye oy veren vatanı tehlikeye atar! (23125)
Türklerin Kardeş Kömeği Türklerin Kardeş Kömeği (16321)
AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? AB Kıbrıs’tan Bıktı mı? (16200)
Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? Erdoğan gidecek de, peki yerine kim gelecek? (19724)
Muharrem İnce’ye oy vermek… Muharrem İnce’ye oy vermek… (16983)
Kıbrıs Niye Önemli Kıbrıs Niye Önemli (14341)
Rumların “çözüm” modeli! Rumların “çözüm” modeli! (16733)
MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP MUHARREM İNCE’YE AÇIK MEKTUP (18029)
Bunlarla mı ortak olacağız? Bunlarla mı ortak olacağız? (17331)
Rumlar Umudu AB’de Rumlar Umudu AB’de (14500)
2023 Seçim Güvenliği Üzerine… 2023 Seçim Güvenliği Üzerine… (18117)
IRMAK YATAĞINI BULDU IRMAK YATAĞINI BULDU (13814)
Üç oda bir tabut Üç oda bir tabut (13964)
Rumların Büyük Hayalleri Rumların Büyük Hayalleri (16144)
Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi Alevicilerin “Sünnici” Linçi, Sünnicilerin İnsanlık Linçi (20578)
Depremin Sordurduğu Sorular Depremin Sordurduğu Sorular (17755)
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI KURTULUŞ SAVAŞI’NDA YARDIM KAMPANYALARI (15920)
20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ  BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER 20. YÜZYIL BAŞINDAN BERİ BAŞIMIZA GELEN BÜYÜK FELAKETLER (18995)
Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! Depremden Daha Tehlikeli Olan Siyasal İslam’dır! (21000)
10 bin lira öyle mi? 10 bin lira öyle mi? (14407)
Duyanlaraaa duymayanlaraaa Duyanlaraaa duymayanlaraaa (15511)
Aman ha mağduriyet yaratmayalım Aman ha mağduriyet yaratmayalım (14319)
Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur,  Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri Seçimde Yapay Zekâ Kullanımı, Oğuzhan Uğur, Cüneyt Özdemir ve Daha Niceleri (27822)
Öneriniz ne? Öneriniz ne? (13218)
Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… Yapay gündemler için yapay zekânın kullanılması… (20520)
Üçüncü kez aday olabilir mi? Üçüncü kez aday olabilir mi? (14520)
ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? ABD'nin Kuklası BM'den Ne Bekliyordunuz? (22519)